آرتروسکوپی ( تشخیصی، جراحی) Arthroscopy (Diagnostic, Surgical)
تعریف: آرتروسکوپی، معاینه بافت های مفصل با استفاده از یک اندوسکوپ فییراپتیک (ارتروسکوپ) یا آرتروسکوپی لیزری است که اجازه ی مشاهده ی مستقیم داخل مفصل را می دهد. آرتروسکوپی میتواند در هر مفصلی (مچ، آرنج، شانه، قوزک پا و هیپ) انجام شود، ولی در اکثر موارد برای تشخیص و درمان
آسیب های زانو انجام می شود.
آرتروسکوپی تشخیصی: وضعیت بافت های داخل مفصل، ست شدن اجزای مفصل، پارگی در غضروف یا لیگامانها و یا وضعیت بافتهای سینوویال را آشکار می کند.
آرتروسکوپی درمانی و جراحی: شامل خارج کردن، ترمیم و بازسازی اجسام است و آزاد در مفصل، غضروف پاره شده و بیوپسی بافتها از طریق آرتروسکوپ می باشد.
اندیکاسیون ها
- التهاب
- سینویت التهاب سینو یوم در زانو، شانه، آرنج، مچ یا قوزک پا
- آسیب (حاد یا مزمن)
- شانه: پارگی تاندون چرخشی شانه، علایم ناشی از آن و دررفتگی های مکرر شانه
- زانو: پارگی مینیسکان کندرو مالایسیا (پارگی یا آسیب بالشتک غضروف) و پارگی ACL (لیگامان کروسیت قدامی) و عدم ثبات آن
- مچ دست: سندرم کارپال تانل
- اجزای آزاد استخوان و غضروف
- زانو
- شانه
- آرنج
- مچ پا
- مچ دست
آموزش های قبل از پروسیجر
- توضیحات پزشک در مورد پروسیجر و دلیل انجام آن را مرور کرده و بیمار را به پرسیدن سؤالاتش و بیان ترس و اضطرابش تشویق کنید.
- توضیح دادن این که پروسیجر ممکن است برای هر مفصلی از حدود نیم ساعت تا چندین ساعت طول بکشد.
- در مورد لزوم رضایتنامه کتبی برای جراحی و بیهوشی بحث شود.
- توضیح دهید که بیمار می تواند در روز جراحی بستری شود، ولی ماندن او در بیمارستان در طی شب لازم است.
مروری بر مراقبت های قبل از پروسیجر
- بیمار از نیمه شب قبل از جراحی باید NPO باشد
- آمادگی های پوست شامل دوش گرفتن، شستشوی پوست با صابون باکتریوسید، شیو کردن محل برش جراحی می باشد.
- تست های روتین قبل از عمل مثل آزمایش خون و ادرار انجام خواهد شد.
- پروسیجر را برای بیمار توضیح دهید.
- بسته به نوع مفصل، پروسیجر تحت بیهوشی عمومی یا بلوک ناحیهای یا بی حسی موضعی انجام خواهد شد.
- به بیمار بگویید که اسکوپ ممکن است از بیش از یک محل برای مشاهده ی کامل مفصل وارد شود، ۲ تا ۳ برش جراحی ممکن است لازم باشد.
مروری بر مراقبت های بعد از پروسسیجر
- اگر جراحی به صورت سرپایی انجام می شود، بیمار عصر مرخصی خواهد شد.
- مفصل به صورت باز و بالا (همراه با پانسمان فشاری و استفاده از کیسه ی یخ برای کاهش درد و تورم) قرار میگیرد.
- علایم حیاتی هر ۱۵ دقیقه برای ساعت اول چک می شود و سپس تعداد دفعات کاهش می یابد.
- وضعیت عصبی عروقی هر یک ساعت برای ساعات اولیه بعد از عمل جراحی و یا طبق دستور کنترل خواهد شد.
- استراحت در تخت تا زمانی که بیمار کاملا هوشیار شود، لازم است و سپس بیمار می تواند در صورت تحمل، با چوب زیربغل حرکت کند.
- حرکت اندام ها برای بهبودی گردش خون و حفظ تحرک مفصل مهم است (از قبیل حرکت پا بعد از آرتروسکوپی زانو) - بعد از آرتروسکوپی زانو بیمار به حمایت خارجی زانو توسط یک بیحرکت کننده زانو نیاز دارد. چوبهای زیربغل ممکن است دستور داده شود
عوارض جانبی
- عفونت
- خونریزی
- فلبیت / تشکیل ترومبوز
- اثرات بیهوشی
- شکستن وسایل قرار داده شده در مفصل
- دژنراسیون و آرتریت بعد از ضربه
- تورم و افیوژن بعد از عمل
- سفتی مفصل
- به تأخیر افتادن ترمیم زخم
عوارض خطرناک: فلبیت و تشکیل ترومبوز
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش کتبی های و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند،
مراقبت از زخم و برش جراحی
آموزش ویژه: هرگونه افزایشی در میزان ترشحات و علایم خونریزی جدید را به پرستار یا پزشک گزارش کنید.
- پانسمان باید تمیز و خشک نگه داشته شود.
- ترشحات سرمی – خونی [1] باید مختصر باشد.
- تا زمانی که توسط پزشک دستور داده نشده، پانسمان برداشته نشود.
- از حمام کردن تا زمانی که بیمار بتواند برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بایستد، اجتناب شود، ولی دوش گرفتن در صورت پوشاندن اندام توسط یک کیسه ی پلاستیکی ممکن است اجازه داده شود. قبل از ازسرگیری مجدد حمام کردن، با پزشک و یا پرستار مشورت کنید.
علایم هشدار دهنده
- علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود را مرور کنید.
- خونریزی زیاد
- عفونت: درد پایدار یا بدتر شدن درد، تورم، تغییر رنگ پوست در محل برش جراحی، تب و لرز، بی حرکتی مفصل، خروج ترشحات چرکی
- اختلال عصبی عروقی مفصل و اندام: تغییر رنگ و سردی انگشتان دست و پا، افزایش یافتن درد با حرکت دادن مفصل، کرختی و سوزن سوزن شدن اندام (تأکید کنید که این نشانه ها بلافاصله گزارش شوند).
- فلبیت: تورم، دردناکی، قرمز شدن و گرمی اندام
آموزش های ویژه
- در مورد لزوم بالا نگه داشتن اندام بالاتر از سطح قلب با استفاده از بالش و ضرورت به کار بردن کیسه های یخ در محل جراحی برای کنترل تورم و کاهش درد توضیح دهید.
- به بیمار در مورد به کار نبردن کیسه های یخ مستقیماً روی پوست هشدار دهید، ولی با قرار دادن کیسه یخ در یک حوله کوچک می تواند از آن استفاده کند. از وان آب داغ، Whirlpool baths (نوع خاصی از حمام با حرکت دورانی آب جهت ریلاکس عضلات) و پدهای گرم کننده باید اجتناب شود.
- برای بهبود گردش خون و پیشگیری از لخته شدن خون، حرکت اندام ها اهمیت دارد؛ برای مثال بعد از ارتروسکوپی زانو، بیمار باید انگشتان پایش هر چند دقیقه برای هفته اول تکان دهد.
داروها
- هدف، مقدار، زمان و روش مصرف هر یک از داروهای تجویز شده و عوارض جانبی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، توضیح دهید.
فعالیت
- بیمار باید با یک وسیله کمکی هر اندازه که توانایی دارد، حرکت کند. در صورت لزوم بیمار به فیزیوتراپی ارجاع شود.
- به دنبال آرتروسکوپی زانو، استفاده ی مناسب از چوب زیربغل به بیمار آموزش داده شود. تمرینات فیزیوتراپی که برای افزایش تدریجی قدرت و حرکت لازم است را مرور کنید.
- بیمار را تشویق کنید با توجه به شغل، تفریحات و فعالیت ها، در مورد توانایی ها و محدودیتهایش صحبت کند.
رژیم غذایی
- از یک رژیم غذایی سبک و مایعات و سپس یک رژیم عادی در صورت دستور پزشک استفاده کنید.
مراقبت از افراد مسن
- احتیاجات مورد نیاز بیمار در خانه را تعیین کرده و اطلاعات لازم را در مورد ایجاد شرایط امن در خانه فراهم نمایید.
- اقدامات لازم جهت جلوگیری از سقوط بیمار در منزل را توضیح دهید.
- فراهم کردن نور مناسب
- گذاشتن وسایل کمکی در محل های در دسترس
- قرار دادن مناسب اسباب و اثاثیه منزل جهت کاهش خطر
- تنظیم ارتفاع صندلی توالت براساس نیاز
مراقبت های تکمیلی
- بر اهمیت ویزیتهای منظم و پیگیر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.
[1] . Scrosanguineous drainage