مولتیپل اسکلروز بیس (MS) اسکلروز بسر منتشر Multiple Sclerosis (Disserminated Sclerosis)
تعریف: مولتیپل اسکلروزیس، یک بیماری نورولوژیک مزمن و پیش رونده است که با دمیلی نیزاسیون پراکنده فیبرهای عصبی در مغز و طناب نخاعی مشختص می شود و منجر به ناتوانی می شود، مولتیپل اسکلروزیس، زنان را دو برابر مردان و سفیدپوستان را بیشتر از آمریکایی های آقریقایی مبتلا می کند و شروع اولین علایم بیماری معمولا بین سنین ۲۰ تا ۵۰ سال است. علایم شدت، طول دوره و پیش آگهی مولتیپل اسکلروزیس متفاوت است. دوره های بهبود و وخامت علایم همراه مولتیپل اسکلروزیس رخ میدهد. عامل
اصلی این بیماری ناشناخته است.
علل و عوامل مؤثر از عوامل خطر فرایندهای اتو ایمیون با فرایندهای ایمونولوژیک جغرافیایی: افزایش شیوع در مناطق دورتر شمال یا جنوب خط استوا و آب و هوایی سردفر سابقه ی خانوادگی ال ژنتیک
علابع و شکایات
اختلال حسی: کرختی، سوزن سوزن شدن، بیحسی، گزگز (پارستزی)، درد از دست دادن حس مفاصل و درک موقعیت
از دست دادن حس وضعیت اختلال حرکتی: پارستزی، فلج حرکتی، روی زمین کشیده شدن پاها، حالت اسپاستیک خستگی به خطسوبعل پس از یکم دوش یا حمام داغ
فلج صورت هماهنگی ضعیف: قدم زدن با تلوتلو خوردن، لرزش، اسپاسم اندام هاء آتاکسی (عدم هماهنگی عضلات
گیجی اختلالات بینایی دوبینی تاری دید، نوریت بینایی (درد با حرکت کره چشم)، کاهش میدان بینایی نیستاگموس، تیرگی دید
بریده بریده صحبت کردن
اسپاسیمهای عضلانی
مشکل در جویدن و بلع تغییرات ذهنی: خلق شناور، افسردگی، سرخوشی، تحریکپذیری، بی توجهی، بی تفاوتی،
قضاوت ضعیف
________________
۳۸۶ مولانیل اسکلروزیس (MIS) اسکلروریس متنسر )
بیاختیاری یا احتباس ادرار و یا مدفوع ناتوالی جنسی
عوارض
پنومونی
نقایص نورولوژیک: فلج عفونت دستگاه ادراری اختلال عملکرد جنسی جمع شدگی عضلات (انقباض عضلات)
Eii عوارض خطرناک: نارسایی تنفسی
تستهای تشخی هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس طبیعی احتمالی و مراقبت های قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
نمونه گیری از مایع مغزی - نخاعی: به منظور ارزیابی سطوح پروتئین، باندهای ایمنوگلوبولین G)، گاماگلوبولین و لنفوسیت در مایع مغزی-نخاعی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و CT اسکن: برای نشان دادن وجود پلاک ها و عدم میلین سازی، هنگامی که شک به بیماری مولتیپل اسکلروزیس باشد، MRI تست انتخابی است. توموگرافی با انتشار پوزیترون: برای تشخیص نواحی که متابولیسم گلوکز مغزی در آنها تغییر یافته است. مطالعات بر روی پتانسیل های ایجاد شده: برای ارزیابی یکپارچگی و انسجام
الکتروانسفالو گرام: به منظور بررسی کم شدن غیر طبیعی فعالیت مغزی
:3
ز
درمان
فیزیوتراپی
کاردرمانی
بازتوانی
بازتوانی عملکرد روده و مثانه
گفتاردرمانی
مشاوره ی تغذیه
مشاورهای جنسی استراحت در تخت در طول دورههای حاد بیماری ابزارهای کمکی: بریس، واکر، صندلی چرخدار، اسپلینت پلاسمافرزیس: برای خارج کردن آنتی بادیهای ضدمیلین، این روش فقط باعث بهبودی کوتاه مدت می شود.
{
داروها
عوامل ضدالتهاب
________________
مولانیبال اسکلروریس (MS) اسکلروریس منتشر) ۴۸۷
هورمونهای هیپوفیزی کورتیکواستروئیدها (متیل پردنیزولون: جهت کاهش التهاب در حملات حاد) شل کنندههای عضلانی (باکلوفن، دانترولن، پمپ باکلوفن، دیازپام و غیره) شل کنندهها یا محرکهای عضلات صاف (اکسی بوتینین، توالترودین، ایمی پیرامین و غیره جهت کاهش اسپاسم عضلات ارادی) بلوک کننده های بتاآدرنرژیک داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی داروهای سرکوب کننده ی سیستم ایمنی (آزاتیوپرین، سیکلوفسفاماید، با هم با .• )عوارض جانبی شدید داروهای اصلاح کننده بیماری (جهت کند کردن پیشرفت بیماری استفاده میشود، درمانی نیست، در درجات مختلف و در بعضی از بیماران استفاده میشود.) oا اینترفرون بتا: عود بیماری را کند می کند؛ اینترفرون 0 (آدنکس، ربیف) -
اینترفرون B (بتازرون) ژلاتیرامر استات : تکرار حملات را کاهش می دهد. میتوکسانترون (توانترون): شیوع عود را کاهش داده و پیشرفت به سمت ناتوانی را کند می کند.
بلوک عصبی محیطی با ریزوتومی (قطع یک ریشه ی عصب مغزی یا نخاعی با استفاده از مواد شیمیایی یا امواج رادیویی) یا تالاموتومی کونترالاترال (یک تکنیک جراحی استریو تاکتیک برای جدا کردن و انهدام گروه های خاصی از سلول های
تالاموس)
فق مراقبت در منزل اطلاعات عمومی
• آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک و یا پرستار را نیز فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤالی تماس
ه در مورد ایجاد مولتیپل اسکلروزیس، علل و عوامل مؤثر، مراقبت و درمان آن توضیح
شدهلسل. ه در مورد عواملی که علایم بیماری مولتیپل اسکلروزیس را بدتر می کند توضیح دهید
و بر اهمیت خودداری از آنها تأکید نمایید، شامل: o تلاش و تقلای بیش از حد درجه حرارت بیش از حد گرم یا بیش از حد سرد مثل آب و هوا و یا آب حمام
همبسته
استرس های عاطفی رطوبت بالا حاملگی
________________
۴۸۸ مولنییل اسکلروریس ل۹f S) اسکندروریسم تنسر )
علای ششسداردهنده
علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید. بی پیشرفت بیماری: نقایص حافظههای گیجی، از دست دادن حس جهتیابی، صحبت
کردن منقطع (صحبت کردن آهسته همراه با وقفه هایی بین سیلابها) 2. عفونت دستگاه ادراری: تکرر ادرار فوریت در ادرار کردن، بی اختیاری یا احتباس ادراری، نفخ ناحیه سوپراپوبیک، درد یا سوزش همراه ادرار کردن، ادرار بدبو، ادرار تیره یا خونی، تپه لرز، درد پهلو (: علایم بیماری سرماخوردگی با آنفلوآنزا: تب، لرز، خستگی
آموزشهای ویژه
به بیمار تو صبیه گنید به خاطر این که حساب درجه حرارتبال را از دست داده است. در جه حرارت آب خمام را تنظیم نماید. بر اهمیت دوری از اشخاصی که عفونت تنفسی فوقانی دارند، تأکید نمایید. بیمار را در تهیه وسایل مناسب از قبیل وسایل کمکی حرکتی برای جابجا شدن و مراقبت از خود کمک نمایید. به بیمار در شناسایی و رفع خطرات موجود در منزل کمک نمایید: قالیچههای کوچک و پراکنده را بردارید، اسبابا و اثاثیه منزل را برای فراهم کردن یک مسیر حرکت بدون خطر مرتب کنید، نردههایی به منظور حمایت از بیمار فراهم کنید، یک سطح شیبدار برای حرکت صندلی چرخدار ایجاد کنید. بیمار را به یک برنامه بازآموزی عملکرد مثانه ارجاع دهید. سوند گذاری متناوب توسط خود بیمار و مانور کرد را به بیمار آموزش دهید. استفاده از پوشینه های مخصوص بزرگسالان را به بیماران دچار بی اختیاری ادراری توصیه کنید. به بیمار توصیه کنید تا جهت عمل دفع خود یک برنامه روتین و منظم داشته باشد.
به بیمار توصیه کنید تا از یبوست جلوگیری کند. بر اهمیت برنامه ریزی برای حاملگی و مشاوره با پزشک قبل از حامله شدن برای بیماران زن تأکید نمایید.
نداریوشا
هدفه: مقدار زمان و روش مصرفه هر یک از داروهای تجویز شله و عوارض جانبی را که باید به پزشک یا پرستار گزارش شود، توضیح دهید. تا در صورت استفاده از کورتیکواستروئیدها و هورمون های آدرنوکورتیکوتروپیک؛ روزانه خود زا وزن کنید و نتیجته را ثبت کنید. داروها را همراه با غذا، شیر و یا عوامل بافر کننده مصرف نمایید، هنگام مصرف این داروها، از خوردن کافئین و اسپرین خودداری نمایید. به طور ناگهانی متصرف دارو را قطع نکنید. در صورتی که بیمار دیابتیک است، روزانه باید فندر خون کنترل شده و در صورت نیاز میزان انسولین تنظیم شود. به بیمار کمک کنید یک رژیم غذایی پرپتاسیم و کم سدیم برای خود برنامهریزی کند. لیستی از غذاهای ویژه که دارای پتاسیم بالا و سدیم پایین است را برای بیمار فراهم نمایید. به بیمار بگویید در صورت بروز بیاشتهایی، تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی (علایم و نشانه های کمبود
| [rd & Midinuycr
________________
مولتی یا "سکلروریس (MS) اسکلروریس متنسر) ۴۸۹
پتاسیم)، افزایش وزن ناگهانی، و مدفوع سیاه و قیری، به پزشکا و یا پرستار گزارش کند. در صورت مصرف باکلوفن یا دانترولن (شل کنندههای عضلانی): داروها را همراه با غذا، شیر یا عوامل بافر کننده مصرف کنید. از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارد، پرهیز کتید، به خانواده ی بیمار توصیه کنید که در آغاز مصرف این داروها در هنگام جابهجایی بیمار، او را کمک و حمایت کنند. به بیمار توصیه کنید تا از قرار گرفتن در معرض افتاب خودداری کند و هنگامی که مجبور به قرار گرفتن در معرض آفتاب است، از مواد ضدآفتاب استفاده کند. تب، زردی، ادرار تیره رنگ، مدفوع رسی رنگ و خارش (علایم و شکایتهای هپاتیت) و اسهال شدید را به پزشک و یا پرستار گزارش کنید. در صورت تجویز داروهای کولینرژیک و آنتی کولینرژیک: به بیمار پیشنهاد کنید برای تسکین خشکی دهان از ادامس های بدون شکر و یا شکلافت های سفت استفاده کند و برای جلوگیری از غش کردن و سرگیجه، به آرامی تغییر وضعیت
شغل. ه بر اهمیت این که داروهای بدون نسخه را نباید بدون مشورت با پزشک مصرف کرد،
فعالیت بیمار را تشویق کنید با توجه به شغل، تفریحات و فعالیت هایش، در مورد تواناییها و محدودیتهای خود صحبت کند. بیمار را تشویق کنید تا در صورت تحتمل، فعالیتهای روزانه ی زندگی، کار، کارهای خانه و فعالیت های تفریحی را از سر بگیرد و دورههای منظم استراحت داشته باشد. بر اهمیت پرهیز از کار بیش از حد و خستگی تأکید نمایید. فعالیتهای تفریحی همراه با دوره های استراحت برنامه ریزی شده برای بیمار فراهم نمایید. به خانواده و مراقبت دهنده ی بیمار توصیه تمایید تا در کارهای روزمره ی زندگی بیمار را کمک کنند، ولی تا حد ممکن به بیمار امکان مستقل بدهند. به خانواده و مراقبت دهنده ی بیمار آموزش دهید تا هنگامی که بیمار راه میرود، او را
به بیمار آموزش دهید با قدم های کاملا باز راه برود. ورزش های دامنه ی حرکتی و کششی را جهت کاهش دادن اسپاسم و سفتی عضلانی به بیمار آموزش دهید. ورزشهای دامنه ی حرکتی را به خانواده و مراقبت دهنده بیمار نشان دهید و به آنها آموزش دهید تا هنگامی که بیمار این ورزش ها را انجام می دهد. او را کمک کنند. در صورتی که بیمار به بودن در تخت یا صندلی چرخ دار محدود شده است. مراقبت صحیح از پوست و قرار گرفتن در وضعیت صحیح را به بیمار و مراقبت دهنده آموزش دشیل. به بیمار توصیه کنید که خوابیدن در وضعیت «دمر» ممکن است به کاهش اسپاسم در مفصل ران و زانوها کمک کند. نیاز به پرهیز از عوامل تشدید کننده علایم بیماری (تلاش و تقلای مفرط، عفونت، تب، قرار گرفتن در معرض سرما و استرس های عاطفی ) را شرح دهید.
________________
۴۹۰ مولتیپل اسکلروریس (348} { سکنی یوریس متندتر
رژیم غذایی
به بیمار در برنامه ریزی یک رژیم غذایی پرفیبر یا نرم و نیمه جامد کمک کنید. در صورتی که ممنوعیتی وجود ندارد، بیمار را تشویق کنید مایعات فراوان (بیش از ۳ لیتر در روز ) مصرفا کند.
روشهای دیگر درماتی
از آنجا که برخی از درمان های مکمل ممکن است مضر بوده یا با داروهای تجویزی بیمار تداخل داشته باشند، لذا بیمار را تشویق کنید تا در مورد این درمان ها با پزشک و پرستار خود مشورت کند. به بیمار آگاهی دهید که ممکن است برخی از درمان ها جهت کاهش علایم به او پیشنهاد شود: که طب سوزنی (مؤثر در کاهش اسپاسم و کنترل مثانه) تیم ماساژ (باعت بهبود استرس، تن ارامی بیمار و کاهش افسردگی ناشی از بیمار
می شود) درمان با گیاهان دارویی مانند گل پامچال (لینوئیک اسید): مؤثر جهت بهبود علایم - توکسین بوتولونیوم (بوتوکس : جهت ریلاکس عضلات، هنوز توسط FDA
به معنوان درمان MS انتسویب نشده است.
مراقبت اشیای روانی سد اجتماعی
بیمار را تشویق کنید تا روابط اجتماعی خود را با روش های دیگری حفظ کند. بیمار را تشویق کنید تا اضطراب ها و نگرانی هایش را در رابطه با بیماری، ناتوانی، تغییرات در تصویر ذهنی و احساسر به قدر نی، سوگ و فقدان بیان کند. و مراقبت دهنده را تشویق کنید تا نگرانی هایش را در رابطه با بیماری، ناتوانی و تاثیر روی سبک زندگی بیان کند.
مراقبتهای پیگیری
بر اهمیت ویزیتهای منظم و پیگیر با پزشک به فیزیوتراپ، کاردرمان و انجام باز توانی تأکید نمایید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد. بیمار را کمک کنید تا دستبند هشدار پزشکی و نیز یک کارت شناسایی با لیستی از تشخیص، داروها و درمان تهیه کند.
ارجاعات
برای انجام مشاوره و حمایتهای بیشتر بیمار را به مددکار اجتماعی ارجاع دهید. بیمار را به روان درمانی ارجاع دهید: 9 مشاورهای شخصی یا خانواده ی بیمار تا مذکر: برای اختلال جنسی، ناتوانی جنسی اولیه ناشی از مولتیپل اسکلروزیس 2 مونت: برای کنترل تولد و مشاوره در مورد تولیدمثلی، زیرا ممکن است حاملگی
موجب وخامت علایم بیماری شود. در صورت ضرورت، بیمار را به سرویسهای خدمات بهداشت در منزل ارجاغ دهید. بیمار را در دستیابی به منابع ارجاع موجود جامعه، گروههای حمایتی محلی، انجمن بینالمللی مولتیپل اسکلروز پس کمک کنید.
