خون رسانی مجدد شریانی Arterial Revascularization
تعریف: یک پروسیجر جراحی است که جریان خون شریانی را از طریق بای پس یک شریان تنگ شده یا مسدود شده افزایش می دهد. جنس گرافت برای جراحی های بایپس ممکن است که از وریدهای اتولوگ مثل ورید سافن و یا یک گرافت مصنوعی (داکرون) ساخته شده باشد.
انواع پروسیجرهای بای پس
- گرافت بای پس آئورتوفمورال: گرافت از آئورت شکمی به ایلیاک خارجی یا شریانهای فمورال امتداد یافته و باعث افزایش جریان خون به اندام های تحتانی می شود.
- گرافت بای پس آئورتوایلیاک: گرافت از انتهای آئورت شکمی به شریان ایلیاک یا فمورال امتداد
می یابد،
- گرافت بای پس اگزیلوفمورال: گرافت از انتهای شریان آگزیلاری از طریق یک تونل ایجاد شده در کنار شریان در زیر پوست تا شریان فمورال ادامه می یابد.
- بای پس فموروپوپلیتئال
- بای پس فمور و تیبیال
اندیکانسیون ها
- نارسایی شریانی:
- حاد:
- مزمن:
- بیماری برگر
- عدم کفایت شریانی
- آرترواسکلروزیس ابلیترانس
آموزشهای قبل از پروسیجر
- توضیحات پزشک در مورد پروسیجر و دلیل انجام آن را مرور کرده و بیمار را به پرسیدن سؤالاتش و بیان ترس و اضطرابش تشویق کنید.
مروری بر مراقبت های قبل از پروسیجر
- در مورد تعداد برش های جراحی که ایجاد خواهد شد (به عنوان مثال برای بای پس آئورتوفمورال ممکن است ۲ تا ۳ برش جراحی داده شود. یکی در خط وسط شکم و استفاده می شود، توضیح دهید.
- آموزش بیمار برای این که داروهای ضدانعقاد و ضد پلاکت را یک هفته قبل از عمل قطع کند. از بیمار خواسته شود که در مورد سایر داروهایی که مصرف می کند، مثل داروهای قلبی، داروهای ضد حاملگی و داروهای هورمونی با پزشک یا پرستار مشورت کند.
مروری بر مراقبت های بعد از پروسیجر
- بای پس آگزیلوفمورال
- به بیمار آموزش دهید که روی سمتی که گرافت انجام شده دراز بکشد، چرا که این پوزیشن می تواند باعث انسداد گرافت شود و همچنین از بالا آوردن دست بالاتر از سر و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزد، چرا که می تواند سبب خارج شدن گرافت از محل گیرنده شود
- ورزشهای غیرفعال در محدوده دامنه حرکتی را جهت عضو مبتلا نشان داده و در مورد آن بحث کنید.
- گرافت فموروپوپلیتئال یا فموروتیبیال
- توضیح این که بیمار ممکن است یک کاتتر داشته باشد و با جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام خواهد شد.
- به بیمار یک تا سه روز بعد از عمل اجازه راه رفتن داده خواهد شد و حرکت به تدریج افزایش خواهد یافت و یک عصایا واکر ممکن است برای چند روز مورد نیاز باشد.
- در مورد اهمیت خم نکردن هیپ و زانوی سمت مبتلا صحبت کنید. از نشستن یا ایستادن برای دوره های طولانی اجتناب شود که این می تواند سبب انسداد گرافت شود.
- آگاه کردن بیمار در مورد این که یک کمان تخت ممکن است استفاده شود تا از فشار به عضو مبتلا اجتناب شود.
- به مرور داروهای بعد از عمل
- ضدانعقادها یا آسپرین: برای باز نگه داشتن گرافت
- آنتیبیوتیک ها: برای پیشگیری از عفونت
- وازودیلاتورها: برای این که گردش خون اندامهای تحتانی را افزایش دهد.
عوارض
- هماتوم
- ترومبوز گرافت
- عفونت گرافت به صورت کامل
- تشکیل امبولی و حرکت آن به طرف کلیه یا روده:
عوارض خطرناک: تشکیل امبولی در کلیه ها و روده
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک و یا پرستار را نیز فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤالی تماس بگیرند.
علایم هشدار دهنده
- علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش کند، مرور کنید.
- عفونت: تب، محل انسزیون دارای ترشح، در لمس گرم، قرمز و خیلی دردناک است.
- ترومبوزیس: درد محل جراحی یا پا هنگام استراحت، نفخ شکمی، تندرنس
- لنگی متناوب : کرامپ عضلانی یا سوزش که با انجام تمرینات و فعالیت ها اتفاق میافتد و با استراحت کردن تخفیف می یابد.
آموزش های ویژه
- آموزش بیمار در مورد استفاده از داروهای ضدامبولی در صورت تجویز
- برای گرافت بای پس اگزیلوفمورال آموزش به بیمار تا از استفاده زیاد از سمت مبتلا پرهیز نموده، لباس های تنگ و محدودکننده (کمربند و بند شلوار ) روی محل گرافت نپوشد. نبض گرافت را چک کرده و در صورتی که نبض گرافت احساس نشد، پزشک یا پرستار را مطلع سازد.
داروها
- هدف، مقدار، زمان و روش مصرف هر یک از داروهای تجویز شده و عوارض جانبی را که باید به پزشک یا پرستار گزارش شود، توضیح دهید.
فعالیت
- در طی مدت ۶ تا ۸ هفته دورهی بهبودی:
- بیمار باید از دوره های طولانی نشستن پرهیز کند. هنگام نشستن، پاها را بالا نگه دارد، از روی هم انداختن پاها اجتناب کند. همچنین از جارو کردن، چمن زدن و از بلند کردن اجسام بیش از ۲۵ پوند اجتناب کند.
- بیمار باید هر روز طبق برنامه ی پیش رونده پیاده روی کند، که این برنامه به آهستگی شروع می شود و مسافت طبق دستورات افزایش می یابد.
- دوره های استراحت در طول روز باید برنامه ریزی شود.
- طولانی مدت: برای حفظ اثرات جراحی بیمار باید مواردی (مثل کنترل دقیق دیابت، کنترل فشار خون، تمرینات منظم برای افزایش گردش خون و اجتناب از قرار گرفتن در حالت چمباتمه زدن برای مدت طولانی) را که سبب افزایش گردش خون می شود و از پیشرفت بیشتر آترواسکلروزیس پیشگیری می کند، دنبال کند،
رژیم غذایی
- بیمار باید از یک رژیم متعادل کم چربی و حاوی پروتئینها برای کمک به بهبودی بافتها و میوه ها و سبزیجات برای جلوگیری از یبوست استفاده کند.
- اگر بیمار داروهایی مصرف می کند که توسط الکل خنثی می شوند، مصرف الکل باید محدود یا کاملا قطع شود.
درمان های جایگزین
- بیمار را تشویق کنید تا در مورد استفاده از روشهای درمانی دیگر با پزشک و یا پرستار صحبت کند، چرا که برخی از آنها مضر بوده و با درمان دارویی تجویز شده تداخل دارند.
- در مورد اثرات استرس بر روی گردش خون با بیمار صحبت کرده و تکنیکهایی (مثل یوگا، بیوفیدبک، و تصور کردن) را به منظور کاهش دردهای مزمن، پیشنهاد کنید.
مراقبت از افراد مسن
- مطمئن باشید که بیمار و خانواده و مراقبین او میدانند که بیماری های زمینه ای بیمار مثل بیماری شریان کرونری خطر جراحی بای پس را افزایش میدهد. در این مورد پروسیجرهای دیگر توصیه
می شود.
مراقبت های روانی - اجتماعی
- بیمار را تشویق کنید تا در مورد اضطراب ها و نگرانی های خود در مورد بیماری و جراحی صحبت کند.
مراقبت های تکمیلی و ارجاعات
- بر اهمیت ویزیتهای منظم و پیگیر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد. بر نکشیدن سیگار تأکید کنید. در صورت لزوم، بیمار را به برنامه های ترک سیگار ارجاع دهید. جزواتی در مورد سیگار کشیدن و اثرات نیکوتین روی گردش خون تهیه کنید.
