نحوه گذاشتن پگ
تعریف پگ
اولین بار در سال 1980 معرفی شد، امروزه بیش از 200000 بیمار هر سال تحت درمان با لوله PEG قرار می گیرند.
لوله گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست (peg) یک لوله تغذیه است که از طریق جراحی از طریق شکم به داخل معده شما قرار می گیرد. این دستگاه با استفاده از یک لوله نورانی انعطاف پذیربه نام آندوسکوپ قرار می گیرد. آندوسکوپ به پزشک شما اجازه می دهد تا داخل معده شما را در حین انجام عمل ببیند.
لوله PEG میتواند برای ماه‌ها یا سال‌ها در معده شما بماند تا زمانی که نمی‌توانید به اندازه کافی از طریق دهان ، بتوانید مایعات، داروها و مواد غذایی را مصرف کنید. هنگامی که این نوع لوله را دارید، باید مراقبت های لازم را به خوبی یاد بگیرید زیرا وقتی این لوله خارج بشود به سرعت محل وردی بسته میشود .
پگ معده برای بیمارانی توصیه میشود که مشکل در خوردن غذا دارند و سیستم گوارشی بصورت طبیعی کار میکند . بعضی از این مشکلات شامل :
- سرطان، مانند سرطان های سر و گردن، یا درمان سرطانی که بلعیدن را دشوار یا دردناک می کند
- مشکلات عصبی، مانند سکته مغزی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
- مشکلات گوارشی، مانند تاخیر در تخلیه معده (گاستروپازیس) و انسداد روده
- تروما، مانند آسیب به دستگاه گوارش شما
- نقایص مادرزادی دهان، مری یا معده (آترزی مری یا فیستول مری نای)
- مشکلات مکیدن و/یا بلع، به عنوان مثال در بیمارانی که در اثر سکته مغزی یا زوال عقل ناتوان شده اند.
طول عمر پگ معده چقدر است ؟
این بستگی به نوع لوله و نحوه مراقبت از آن دارد.
لوله PEG می تواند تا یک سال دوام بیاورد اما به دلیل اسیدهای معده هر چند وقت یکبار باید تعویض شود. لوله های PEG ممکن است توسط غذا، باقی مانده یا دارو مسدود شوند. پس از هر بار استفاده باید به خوبی شسته شود.
.jpg)
محل قرار گیری پگ معده
به طور معمول با توجه به جایگاه معده پگ در قسمت body و دو نیم سانتی متر زیر گیزیفویید متمایل به سمت دنده های چپ با راهنمایی نور چراغ آندوسکوپ روی پوست و سمت چپ فیکس میگردد .
اجزای سازنده پگ معده معمولی شامل :
- ورودی تغذیه ای (feeding port)
- ورودی بالن با کد های رنگی (balloon port)
- ورودی دارو (medication port)
- مجرای سیلیکونی (silicoe construction)
- حلقه نگه دارنده خارجی (external retention ring)
- قسمت مندرج (graduated centimeter marings)
- نوار رادیوپاک (radiopaque stripe)
- بالن نگه دارنده داخلی (inflatable internal retention balloon)
- مجرای خروجی انتهایی (recessed and tapered distel )
اجزای سازنده پگ معده دکمه ای شامل :
- درپوش تغذیه (feeding port cover)
- ورودی تغذیه (feeding port)
- سری تغذیه ای (feed head or balster)
- لوله(tubing)
- ورودی بالن (ballon port)
- مجرای داخلی (stoma leagth)
*برای پگ دکمه ای مجرای جدا شونده ی سلیکونی وجود دارد که تغذیه بعد از اتصال آن به ورودی تغذیه ی پگ معده دکمه ای انجام میگیرد .
مراحل گذاشتن پگ معده
قبل از قرار دادن لوله PEG
پگ گذاری توسط متخصص یا فوق تخصص گوارش و یا همچنین فوق تخصص مراقبت های ویژه بو در بخش اسکوپی یا بالا سر بیمار بصورت پرتابل با استفاده از آندوسکوپی و به روش نیمه بیهوشی انجام میگردد. مشاوره قبل از انجام پگ گذاری توسط متخصص انجام میشود و شرح حال گرفته میشود و توضیحات کامل انجام پگ به شما داده خواهد شد و به سوالاتی که در این زمینه دارید پاسخ داده میشود . نوع و سایز پگ معده توسط متخصص تعیین میگردد .
به طور معمول برای بزرگسالان از پگ معده سایز 24 و برای اطفال از سایز پگ مده 16 استفاده میشود .
شرایط خاص
اگر بیماری ریوی یا قلبی دارید، دارو های ضد انعقاد مصرف میکنید یا به هر دارویی حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید.
دارو ها
- اگر دیابت دارید و از انسولین استفاده می کنید، ممکن است نیاز به تنظیم دوز انسولین در روز عمل داشته باشید. پزشک شما در تنظیم دارو های دیابت به شما کمک می کند. داروی دیابت خود را همراه داشته باشید تا بتوانید بعد از عمل آن را مصرف کنید.
- اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند کومادین (وارفارین)، هپارین، ، انوکساپارین ، کلوپیدوگرلPlavix استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- یک هفته قبل از قرار دادن لوله PEG، آسپرین، محصولات حاوی آسپرین یا داروهای ضد التهابی (مانند ایبوپروفن از جمله Advil یا Naproxn یا Indometacin مصرف نکنید.
- لطفاً توجه داشته باشید: هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک اصلی یا معالج خود قطع نکنید.
خوردن و آشامیدن
8 ساعت قبل از عمل چیزی نخورید و ننوشید.
همراه
حتما یک همراه با خود داشته باشید
پس از انجام عمل باید یک فرد بزرگسال همراه بیمار باشد . به مدت 24 ساعت نباید رانندگی کنید یا با ماشین آلات کار کنید. داروی داده شده در طول عمل ممکن است باعث خواب آلودگی شود و رانندگی یا کار با ماشین آلات را برای شما ناامن کند.
در حین قرار دادن لوله PEG به روش آندوسکوپی
- از شما خواسته می شود که لباس بیمارستان بپوشید و در صورت داشتن عینک و/یا دندان مصنوعی خود را بردارید.
- پگ گذاری توسط متخصص یا فوق تخصص گوارش یا مراقبت های ویژه که در این زمینه تجربه لازم را دارد انجام میشود
- با پاشیدین اسپری های بی حس کننده ، ته حلق بی حس میگردد
- به شما یک مسکن و آرام بخش داخل وریدی (در رگ) داده می شود. احساس آرامش و خواب آلودگی خواهید کرد.
- با بی حس کننده های موضعی محل ورود پگ روی پوست بی حس میگردد
- با محلول بتادین سطح پوست شکم استریل میشود
- پزشک لوله آندوسکوپ را از طریق دهان و حلق به داخل معده شما وارد می کند. آندوسکوپی در تنفس شما اختلال ایجاد نمی کند.
- از طریق آندوسکوپ، پزشک داخل معده را برای تعیین محل قرار دادن لوله PEG مشاهده می کند.و از طریق نور آندوسکوپ و لمس محل ورود پگ روی پوست مشخص میشود .
- یک برش کوچک در دیواره شکم جایی که لوله PEG از آن خارج می شود ایجاد می شود.
- سیم راهنما (گاید وایر )همرا با پوشش لاستیکی از محل برش پوست به داخل معده هدایت میشود
- سیم راهنما ( گاید وایر ) به لوله آندوسکوپ گیر داده میشود و همراه با لوله از دهان خارج میشود
- از طریق سیم راهنما ( گاید وایر) لوله پگ همرا با فیکساتور داخلی به معده هدایت میشود
- سر پگ از داخل معده و محل برش روی پوست از جدار شکم خارج میگردد
- بوسیله فیکساتور خارجی پگ روی پوست فیکس میگردد .
- بسته به نوع پگ روش جایگزاری میتواند متفاوت باشد
- اطراف پگ پانسمان استریل میگرد .
- قرار دادن لوله PEG بین 30 تا 45 دقیقه زمان میبرد.
روش جراحی یا باز برای گذاشتن پگ
در بعضی مواقع مثل سرطان های مری و جراحی هایی که دهان ، حلق و مری انجام میشود و یا در تروما ها ی سر و گردن که امکان آندوسکوپی وجود ندارد و همچنین در جراحی های لاپاراتومی و باز شکم لازم هست که پگ معده بصورت باز و به روش جراحی با دید مستقیم گذاشته شود در روش جراحی باز، برش هایی در وسط یا سمت چپ شکم و از طریق معده ایجاد می شود. یک لوله کوچک و توخالی به معده وارد می شود و معده مانند یک کاف دور لوله دوخته می شود. سپس معده با بخیه هایی به دیواره شکم متصل می شود .
بیهوشی در گذاشتن پگ به روش آندوسکوپی
در گذاشتن پگ به روش آندوسکوپی نیاز به بیهوشی کامل نیست و با تزریق دارو های آرامبخش و ضد درد همچنین بیحسی موضعی در حلق و پوست پروسیجر انجام میشود .
ابتدا ته حلق با ماده بی حس کننده مثل اسپری لیدوکایین بیحس میگردد سپس یک رگ محیطی برای بیمار گرفته میشود و از دارو های مخدر مثل : سوفنتانیل ، فنتانیل یا رمی فنتانیل بادوز بی دردی تزریق میگردد و برای آرامبخش از دارو هایی مثل: پروپوفول و میدازولام استفاده میشود . در صورت لذوم برای نگهداری بی دردری و آرامبخشی در حین پگ گذاری این دارو ها مجدد تزریق میشود . سطح پوست هم با تزریق محلول بیحس کننده مثل لیدوکایین برای تحمل برش و بخیه بی حس میشود .
بعد از گذاشتن پگ معده
شما را به بخش مراقبت پس از بیهوشی ( ریکاوری ) می برند، جایی که پرستار شما درجه حرارت، ضربان قلب، تنفس و فشار خون شما را کنترل می کند. آنها همچنین پانسمان اطراف لوله شما را بررسی می کنند. تا زمانی که کاملاً بیدار شوید در PACU خواهید ماند.
- لوله PEG با چسب روی شکم شما محکم می شود.
- یک همراه باید بعد از عمل شما را همراهی کند. به مدت 24 ساعت از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنید.
- باید انتظار داشته باشید که در 24 تا 48 ساعت اول مقداری خون ریزی در اطراف لوله PEG مشاهده کنید.
- یک پانسمان گاز استریل در اطراف برش قرار می گیرد. پرستار شما در صورت نیاز پانسمان را عوض می کند.
- پس از برداشتن پانسمان و بهبود ناحیه، حتماً هر روز محل را با آب و صابون بشویید.
- یک متخصص تغذیه نحوه استفاده و مراقبت از لوله PEG را به شما آموزش می دهد و تغذیه با لوله روده (تغذیه مستقیم از طریق دستگاه گوارش) را شروع می کنید.
- متخصص تغذیه به شما کمک می کند تا نوع تغذیه و محلول مناسب را انتخاب کنید.
- برای چند روز، ممکن است در ناحیه شکم خود در جایی که لوله PEG وارد شده است، درد جزئی داشته باشید. این احساس مانند یک عضله کشیده شده خواهد بود. در چند روز اول پس از عمل دارویی برای کمک به تسکین این درد دریافت خواهید کرد.
- با توجه میزان مراقبت طول عمر لوله پگ در بین بیماران متفاوت است. به طور کلی، لوله های PEG برای چندین ماه نیازی به تعویض ندارند و حتی ممکن است تا 2 یا 3 سال به خوبی کار کنند.
- اگر با لوله PEG خود مشکل دارید، لطفا با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید.
در خانه
- ممکن است مقداری درد در گلو احساس کنید. این طبیعی است و در عرض 1 یا 2 روز بهتر می شود.
- ممکن است در 24 تا 48 ساعت اول کمی ناراحتی در محل برش خود داشته باشید. اگر چنین است، داروهای مسکن خود را طبق دستور مصرف کنید.
- شما می توانید 48 ساعت پس از عمل دوش بگیرید. به مدت 2 هفته بعد از عمل از حمام وان یا شنا نروید.
- ممکن است رگه های سبز تیره یا زرد در اطراف محل PEG یا PEJ خود مشاهده کنید. مقدار کمی رگه های سبز یا زرد طبیعی است.
جدول راهنمای محل انواع لوله های معده
|
Type of Tube Feeding
|
Location
|
Purpose
|
Duration of Use
|
|
Nasogastric (NG) tube
|
Inserted through the nose, passing through the esophagus and into the stomach.
|
Enteral feedings; sometimes, the tube is used to decompress the stomach.
|
Short-term tube feeding needs not to exceed six to eight weeks.
|
|
Nasojejunal (NJ) tube
|
Inserted through the nose, passing by the esophagus and the stomach and straight into the small intestine.
|
Used as an alternative to NG tube when the patient cannot tolerate feeding through the stomach, normally done post gastric surgery.
|
In most cases, this is for short-term use (6-8 weeks) but may be extended when the patient needs more prolonged enteral feeding.
|
|
Gastrostomy tubes
- PEG (percutaneous endoscopic gastrostomy)
- RIG (radiologically inserted gastrostomy)
|
An opening is created directly into the stomach through a small incision in the abdomen.
|
Used for patients with complicated health conditions where other means of providing nutrients into the body is not feasible (i.e., gangrene or cancer of the stomach, obstruction)
|
Long term enteral feeding
|
|
Jejunostomy tube (PEG-J or JEJ)
|
Inserted through the stomach and into the small intestine (jejunum). Another way may be done by inserting the tube directly through a small incision in the abdomen where the jejunum is
|
Semi-permanent access for the patient who has had difficulty with gastroparesis, nausea, vomiting, or previous intolerance to gastric feeding.
|
Semi-permanent, 8 weeks up.
|
