سوختگی ها burns
تعریف: صدمه به پوست و بافت اپیتلیال است که در نتیجه ی تماس و یا قرار گرفتن مستقیم در معرض درجه حرارت های بالا و یا منابع الکتریکی، شیمیایی و اشعه ایجاد می شود.
طبفه بندی سوختگی ها
- سطحی (درجه ی اول): فقط لایه ی اپیدرم درگیر شده، اپیدرم قرمز و بدون تشکیل تاول است.
- ضخامت نسبی (درجه ی دوم): تخریب اپیدرم و لایه های درم همراه با تاول و ادم زیرجلدی و درد
- ضخامت کامل (درجه ی سوم یا چهارم: همه ی لایه های پوست تخریب شده اند؛ بافت های چربی، عضله، اعصاب، فرآورده های خونی و استخوان ممکن است درگیر شوند.
علل و عوامل خطرزا
- سوختگی های حرارتی: تماس با شعله آتش، مایعات داغ و تشعشعات
- سوختگی های شیمیایی: تماس، خوردن، استنشاق یا تزریق مواذ اسیدی، مواد قلیایی و مواد تاول زا
- سوختگی های الکتریکی: عبور جریان برق از میان بدن به سمت زمین
طبقه بندی سوختگی ها
- سطحی (درجه اول)
- درد
- قرمزی
- رنگ پریدگی با فشار
- بافت سالم
- ضخامت نسبی (درجه دوم)
- درد
- تاول ها
- قرمزی
- سفید شدن با فشار
- بافت سفت
- ضخامت کامل (درجه سوم یا چهارم)
- خشکی
- رنگ پریدگی
- سفید، قهوه ای یا قرمز رنگ شدن
- عدم بازگشت مویرگی
- عدم درد
- بافت سفت و پوست چرمی
- پوست سوخته و سیاه رنگ
عوارض
- سندرم دیسترس تنفسی حاد
- آتروفی در اثر عدم بکارگیری عضو
- دهیدراتاسیون
- شوک ناشی از هیجان
- شوک سپتیک
- دیابت استرسی
- ضعف عضلات معده
- زخم کرلینگ [1]
- هماچوری، الیگوری
- کلاپس عروق
- آنمی
- هیپوکسی
- عفونت
- انعقاد منتشر داخلی (DIC)
- هیپوترمی
- اسکار سوختگی
- مرگ
عوارض خطرناک؛ شوک سپتیک
تست های تشخیصی
- هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس طبیعی احتمالی و مراقبت های قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
- مطالعات آزمایشگاهی
- شمارش کامل گلبولها (CBC).
- الکترولیت ها، قند
- نیتروژن اوره ی خون (BUN)، کراتینین
- کربوکسی هموگلوبین شریانی
- گازهای خون شریانی (ABG)
- بیلی روبین
- فسفر
- الکالین فسفاتاز
- ادرار برای بررسی از نظر میوگلوبین و هموگلوبین
- آزمایشات انعقادی خون
- برونکوسکوپی : برای بررسی جراحات راه های هوایی فوقانی
- اسکن ریه: برای بررسی سوختگی های راههای هوایی کوچک
درمان
درمان فوری برای سوختگی های بزرگ
طبی
- درمان
- برای ۱۲ تا ۲۴ ساعت اول NPO باشد و تغذیه ی کامل وریدی،
- باز نگه داشتن راه هوایی
- اکسیژن مرطوب ۱۰٪ برای آسیبه های استنشاقی
- جایگزینی مایعات
- گذاشتن سوند ادراری
- گذاشتن لوله ی بینی – معدی
- تمیز کردن زخم با محلولهای باکتریوسید
- یک خط وریدی مرکزی برای بیمار
- کاتتر سوار – گانز [2] : برای بررسی وضعیت شریان ریوی و فشار گوه ای مویرگها
- داروها
- ضد دردهای مخدر
- سداتیوها
- داروها برای مصون سازی علیه کزاز
- واکسن دیفتری و کزاز
جراحی
درمان بلندمدت سوختگی های بزرگ
طبی
- درمان
- هیدروتراپی (اب درمانی): روزانه یک تا دو بار جهت برداشتن پانسمان و دبرید زخم ها
- پانسمان ها: مرطوب تا خشک یا خشک افزایش تغذیه در صورت نیاز، رژیم پرکالری و پرپروتئین دارای ویتامین ها و مکمل های اهن
- فیزیوتراپی
- داروها
- انتی بیوتیک ها
- ضددردهای مخدر
جراحی
- گرافت های پوست
- آمپوتاسیون در صورت آسیب های شدید اندام
- دبریدمان زخم
سوختگی های کوچک
طبی
- درمان
- تمیز کردن زخم با محلول های باکتریوسید
- دبریدمان زخم
- تعویض پانسمان ها: استفاده از پانسمان های چند لایه غیر چسبان که ۲-۱ بار در روز تعویض شود.
- سوختگی ها
- پانسمان های پلی ورتان، هیدروکلوئید و سیلور سولفادیازین برای چندین روز تا یک هفته باقی بماند.
- داروها
- واکسن کزاز
- ضد دردهای مخدر
- ضددرد تب بر
- واکسن دیفتری – کزاز
- انتی بیوتیک های موضعی
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند.
- توضیحات در مورد نوع سوختگی و وسعت جراحات را مجددا مرور کنید. نامه را جهت انتقال به مراکز باز توانی و تسهیلات طولانی مدت طبق دستور پزشک ماده کنید.
مراقبت از زخم
- به بیمار در رابطه با نحوه ی مراقبت از زخم و تعویض پانسمان آموزش دهید (برای سوختگی های کوچک
- زخم باید از نظر علایم عفونت مشاهده شود.
- پانسمان را با استفاده از بتادین متوسط اثر تعویض کنید، با گاز استریل به آرامی مالش داده تا مواد موضعی خارج شود.
- زخم را با لایه ی کافی از آنتی بیوتیک بپوشانید تا امکان التیام آن فراهم شده و از چسبیدن پانسمان به زخم جلوگیری کند.
- در ابتدا گازهای توری و نازک غیر چسبنده و سپس گازهای ضخیم و حجیم جهت جذب ترشحات مورد استفاده قرار گیرد.
- در مورد اهمیت اجتناب از آلودگی ها صحبت کنید؛ در مورد نحوه ی دور انداختن و انهدام
پانسمان های آلوده توضیح دهید. توضیح دهید که فرآیند بهبودی با ایجاد پوست جدید به مدت ۶ هفته طول میکشد و بهبودی کامل بین ۶ تا ۱۲ ماه است که بستگی به وسعت جراحات دارد.
- مراقبت زخم های بهبود یافته را مجدداً مرور کنید.
- پوست را شسته و آبکشی کنید، کاملاً آن را خشک کنید و از کرم بر روی آن استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب، استفاده از پاک کننده های قوی، نرم کنندههای پارچه، تحریک پوست از طریق تماس لباس به آن باید اجتناب شود.
- از مرطوب کننده و کرم ضدآفتاب برای کاهش تحریک پوست باید استفاده شود.
علایم هشدار دهنده
- علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید.
- تب، ناخوشی
- قرمزی، تورم، درد در ناحیه ی سوختگی
- خونریزی، بوی بد خروج ترشحات از نواحی دچار سوختگی
آموزش های ویژه
- به بیمار توصیه کنید که از تماس با افراد دارای عفونته به ویژه عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی خودداری کند.
- به بیمار کمک کنید تا وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای پانسمان و هرگونه وسایل کمکی مخصوص برای مراقبت در منزل را تهیه کند.
- بیمار را آگاه کنید که جراحی ترمیمی و یا زیبایی ممکن است برای سوختگی وسیع لازم باشد
داروها
- هدف، مقدار، زمان و روش مصرف هر یک از داروهای تجویز شده و عوارض جانبی را که باید به پزشک یا پرستار گزارش شود، توضیح دهید.
- به بیمار در مورد مصرف بدون نسخه داروها و بدون مشورت با پزشک هشدار دهید.
فعالیت
- در مورد اهمیت برنامه ریزی دوره های استراحت توضیح دهید.
- در مورد حفظ فعالیت های طبیعی در حد تحمل صحبت کنید.
- بیمار را به انجام تمرینات فعال و غیرفعال عضو مبتلا در محدوده ی دامنه ی حرکتی جهت جلوگیری از ضعف و انقباض عضلانی تشویق کنید.
- به بیمار در مورد استفاده از هرگونه وسایل طبق دستور اموزش دهید.
- اهمیت فیزیوتراپی برای کمک به انجام دادن تمرینات را توضیح دهید.
- جهت حفظ فعالیت و حرکت عضو، بیمار را به انجام حرکات در آب تشویق کنید.
- بیمار را تشویق کنید تا با توجه به شغل، تفریحات و فعالیتها، در مورد تواناییها و محدودیتهایش صحبت کند.
رژیم غذایی
- بر حفظ یکا رژیم پر کالری و پر پروتئین و ویتامین ها برای حفظ وزن در حد متعادل و کمک به بهبودی تأکید کنید، بیمار را به یک مرکز تغذیه جهت برنامه ریزی یک رژیم غذایی ارجاع دهید.
- بیمار را به مصرف میزان کافی از مایعات تشویق کنید.
مراقبت از افراد مسن
- آگاه باشید که کاهش توان حرکتی، تغییرات بینایی و کاهش حس در دست و پاها در افراد مسن، خطر سوختگی را در آنها افزایش میدهد.
- توانایی بیمار جهت انجام فعالیت های زندگی روزانه ی خود را به نحو مطلوب و ایمن بررسی کنید.
- داروهای مصرفی قبل از سوختگی و بیماری های قبلی بیمار مانند آرتریت را بررسی کنید.
- به بیمار و خانواده ی او در جهت اصلاح محیط منزل جهت تأمین امنیت کمک کنید.
- جهت فراهم کردن مراقبتهای مناسب در منزل و یا نظارت بر آن، بیمار را به مراکز اجتماعی و یا سرویس های خدمات پرستاری ارجاع دهید.
- از آنجا که مقاومت پایین بدن منجر به عفونت زخم و به دنبال آن سپتیسمی خواهد شد، اهمیت گزارش علایم عفونت را به بیمار یادآوری کنید.
مراقبت های روانی – اجتماعی
- بیمار را تشویق کنید که به بیان ترس ها و نگرانی هایش در مورد بدشکل شدن، کاهش عملکرد و احساس عدم قدرت و حس اندوه بپردازد.
- بیمار را به انجام فعالیت های مراقبت از خود هرچه سریع تر تشویق کنید.
- بیمار و خانواده او را تشویق کنید تا جهت کاهش تتش عاطفی و کمک به تطبیق در زندگی، پیگیر مشاوره های فردی و گروهی باشند.
مراقبت های پیگیری
- بر اهمیت معاینه های منظم و پیگیر پزشکی، تست های آزمایشگاهی و فیزیوتراپی تا زمانی که بهبودی کامل حاصل شود، تأکید کنید. مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.
ارجاعات
- به بیمار توصیه کنید به گروه های حمایتی و منابع اجتماعی برای کمک به ازسرگیری فعالیت ها و ارتباطات روزمره ی زندگی مراجعه کند.
- به بیمار را به مراکز درمانی جامعه، مراکز مراقبت در منزل و مراکز باز توانی ارجاع دهید.
