پرتودرمانی (زات یونانی ۷۸۳

|Raddiation Thgrally

تعریشه رادیوتراپی، یکی از درمان های اصلی در سرطان هاست. رادیوتراپی به استفاده از اشعه گاما برای تخریب پرولیفراسیون سلول ها از طریق کاهش سرعت تقسیم میتوز و اختلال در سنتز DNA اطلاق می شود، در نتیجه رادیوتراپی حجم تومور کاهش مییابد؛ رادیوتراپی می تواند به صورت یک متبع تولید اشعه ی خارجی و یا از طریق تکنیکهای کاشتن بیتابینی و یا داخل حفره ای تجویز شود (براکی ترایی). واحد دوز" اشعه، Gray است که با مخفف Gy نشان داده میشود. اشعه در تمامی فازهای سیر سرطان (به عنوان

درمانی، کمکی و تسکینی) استفاده میشود.

انواع سبب سیستمهای تابش اشعه ه درمان با پرتوهای خارجی: بیماری روی یک تخت دراز می کشد و در یک فاصله از منبع قرار می گیرد و سپس در معرض مقدار اشعه ی تجویز شده قرار می گیرد. اشعه بر اساس یک مبنای روزانه تجویز می شود. میدان اشعه معمولا شامل تومور و غدد لنفاوی ترشحتی است. نشناسی دهتله های خطی: توسط یک شتابدهنده ی خطی با امواج موازی الکترون که بر سر دستگاه برخورد میکنند، امواج رادیویی پونیزه آزاد می شوند. براکی راپی لدرمان بسته): منابع اشعه مستقیما داخل تومور یا خفرات اطراف تومور جای داده می شوند. منابع مورد استفاده (سزیوم و یا ایریدیوم)، غیر نافذ هستند و بیشترین دوز آن در یک منطقه کوچک رسوب می کند. در این روش هدف این است که یک دوز بالا به یک حجم کوچک بافت انتقال داده شود. بیمار تا زمانی که منیع اشعه در محل باقی است، دارای پرتوهای رادیواکتیو است (این زمان معمولا ۳ تا ۵ روز است. احتیاطات در مورد زمان و مسافت و موارد حفاظتی بسیار ضروری هستند. ایروتوب ترابی: استفاده از منابع غیر چسبنده مثل مایعات برای درمان سرطان است. بیشترین استفاده از ید ۱۳۱ برای سرطان تیروئید است. نیمه عمر آن ۸ ساعت است. رادیوترایی گرمایی بیابینی: شامل ترکیب کردن گرما با اشعه است. دوزی که تابانده می شود، می تواند به صورت موضعی، منطقهای و یا سیستمیک (تمام بدن) باشد گه از طریق الکترومغناطیس، رادیوفرکوئنسی و یا تکنیکهای اولتراسوند است. رادیون رابی داخل محل عمل: با این روش، مشاهده مستقیم و درمان تومورها برای

کنترل عود موضعی انجام می شود. ترکیبی رادیوتراپی و شیمی درمانی: برای درمان باقی مانده ی بیماری بعد از جراحی

استفاده می شود. احساسی کنندههای امواج رادیویی استفاده از عوامل هیپوکسیک یا غیر هیپوکسیک یرای افزایش اثرات نابود کنندگی (مرگ آور اشعه است. رادیوترابی تعدیلی شدید : این درمان، یک روش جدید برنامهای درمانی سه بعدی و درمان تطبیقی است که اشعه را در حجمهای نامنظم و از طریق فرآیند برنامه درمانی

l, Radiupharmaceutical || l80 top th:Tapy 2, Interstitial theritailuradio therapy 3. Radio sensitizer

| Intense Tritibdullate l R.T

________________

۷۸۴ برتودرمانی ایرادیوترابی)

پیچیده و تحویل اشعه به صورت دینامیک رها می کند. iatiori?تعdttered frdictiی این تکنیک بیشتر در سرطان های سر و گردن استفاده می شود. این تکنیک به صورت yات) ۲-۱۸ به ازای هر کسر، پنج کسر در هفته و Gy ۶۶-۷۰ در بیش از ۲-۶ شفته تعریف می شود. per Jacti2#icatior1ز چند برنامه روزانه درمان با کوچک ترین اندازه قراردادی

که تقریباً در همان فاصله درمانی داده می شود.

عوارضو حجانبی به حاد (در طی درمان تا ۶ ماه)، تحت حاد (بعد از ۶ ماه)، مزمن (با زمان متغیر برای

بیانی ژن) نی: عوارض جانبی در پوست و غشاهای مخاطی و قولیکول های مو زودتر از سایر

نقاط قابل مشاهده هستند و در سیستم عروقی و ماهیچهها دیرتر بروز می کند. معتقدند که عوارض جانبی زودرس قابل جبران هستند. عوارض دیررس اغلب دایمی هستند. عوارض عمومی: خستگی، بیاشتهایی، اریتم گذرا (با فاصله ی کمی از شروع اولین دوز درمان پوستهریزی خشک یا مرطوب در هفته دوم یا سوم) عوارض ریوی : افزایش سرفه که همراه با خلط و یا بدون خلط است، تنگی نفس و پنومونیت (تنگی نفس، سرقه، تب و تعریق شبانه)، عارضه دیررس فیبروزه شدن ریه است که معمولا بدون نشانه است. عوارض گوارشی: استفراغ، اسهال، بیاشتهایی، نفخ شکم عوارض سمی: به محل تابش اشعه، حجم بافتهای اشعه دیدهه دوز کلی تابش و نیز چارچوبی زمانی بستگی دارد.

تدستاهای تشخیطیسی به هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس طبیعی احتمالی و مراقبتهای قبل و بعد از

پروسیجر را شرح دهید، شعارش کامل گلبول جیا (BC}} الکترولیت چقا تجزیههای ادرار (۹ الیا)

نرمان

طبی

ه داروها نه ضد استفراغ ها و فرآورده های خونی 3: آنتیبیوتیک ها وی داروهایی جهت کنترل درد از داروهای ضداسهال

خلاف مراقبت در متزل اطلاعات عمومی

• آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقیت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره

________________

پینودرمانی او رادیوترابی) ۲۹۵

تلفن های پزشک و یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند. توضیحات پزشک را در مورد درمان مرور کنید (نوع اشعه ای که تابانده می شود، تعداد دفعات، طول مدت، عوارض جانبی مورد انتظار و اثرات سمی). توضیح دهید که دوز بالای رادیوتراپی منجر به ناباروری و عقیمی می شود. در مورد موضوع باروری و عملکرد جنسی شامل ذخیره اسپرم و اختلال عملی نعوظ به بیمار توشسیح دهید. به زنان تحت رادیوتراپی که دادسرطان اندومتر دارنده توضیح دهید که انقباض واژن ممکن است اتفاق افتد،

غلایم هشداردهنده

علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید. 0 واکنش های پوستی: قرمزی، تورم، خارش، پوسته ریزی خشکه یا مرطوب، درد برای زنان تحشت رادیوتراپی با سرطان اندومتر: خونریزی از واژن و رکتوم، ترشح بدبو، درد شکمی، هماچوری تهوع التهاب مخاط (موکوسیت) استفراغ اسهال تاکی کاردی

خشکی دهان

آموزشهای ویژه اهمیت پیشگیری از عفونت را از طریق پرهیز از مکان های شلوغ و دوری از افراد با عفونتهای سیستم تنفسی فوقانی را توضیع دهید. به بیمار آموزش دهید که محل های تابش اشعه را روزانه مشاهده و بررسی کند. به بیمار در مورد مراقبتهای پوست، شامل نگهداری نشانه یا علامت و اهمیت پرهیز از به کار بردن صابونها یا سایر پمادها، حمام آفتاب و استعمال گرما آموزش دهید.

به بیمار در مورد اهمیت بهنا شست دهان، در صورت اشعه تراپی قسمت دهان یا سر و گردان آموزش نیایی. به بیمار اموزش دهید تا از پوشیدن لباسهای تنگ و سفت در اطراف محل اشعه تراپی احتناب کند.

فعالیت

به بیمار در مورد نحوه اداره خستگی و حفظ حرکت آموزش دهید؛ به عنوان مثال، برنامه ریزی فعالیت قبل و بعد از درمان بر انسانس سطح انرژی پایه فرد انجام شود. بیمار را به ازسرگیری شغل و سایر فعالیتهای روزمره زندگی در صورت تحمل که شامل انجام تمرینات منظوم است ه تشویق کنید.

رژیم غذایی

به بیمار در مورد اهمیت رژیم غذایی منظم و وعده های غذایی مختصر و متعدد آموزش دهید،

________________

۷۸۶ بار بود. رهیابی ارادیوترابی)

مراقبتهای پوست در طی پرتودرمانی خارجی اشعه درمانی خارجی می تواند باعث واکنش های پوستی خفیف تا شدید شود که این میزان به مقدار اشعه داده شده، نوع اشعه استفاده شده، مدت اشعه و این که اشعه با چه مقدار از پوست در تماس بوده است، بستگی دارد. معمولاً در طی ۲ هفته اول درمان، در ناحیهای از پوست که تحت اشعه قرار گرفته، اریتم دیده می شود. که به رنگ قرمز یا صورتی تغییر می کند؛ به نور آفتاب حساس می شود و باعث از دست دادن مو و ایجاد یا گسترش راش ها می شود؛ ادامه درمان باعث ایجاد وضعیت پوستهریزی خشک در پوست میشود. ممکن است که پوسته برآمده و دردناک شود. بیمار طی ۱۰ روز تا ۲ هفته بعد از درمان کامل متوجه واکنش های پوستی خواهد شد. ریزش موها در پوست سر تحت درمان، در حدود ۱۰ روز بعد از اولین درمان شروع می شود.

پیشگیری اثر واکنشهای پیوستی ه برای پیشگیری از واکنش های پوستی و کاهش شدت آنها، انجام موارد ذیل

باید به بیمار آموزش داده شود: تا پوست را با آب گرم (نه آب داغ) بشویید. به شستشوی پوست با آب ولرم و خشک کردن کامل آن با یک حوله ی نرم

باید انجام شود. از صابون تا حد ممکن استفاده نکنید و در صورتی که صابون لازم است، باید از صابونهای ملایم و بدون بو استفاده شود، زیرا این صابون ها پوست را خشک نخواهد کرد. اجازه ندهید که پوست در وان حمام خیس بخورد و در طی حمام کردن نشانگرهایی که جهت تعیین محدوده درمان گذاشته شده است، خارج نکنید. از پدهای گرم کننده، کیف آب گرم یا یخ در ناحیه ی تحت درمان استفاده نشود. از پمادها یا مالش با جوهر نعناع استفاده نشود. محصولات معطر و یا پودرها بر روی ناحیه درمان استعمال شود. شیو باید با ریش تراش برقی انجام شود. پوست باید از گرما و سرما و نور آفتاب محافظت شود و باید از کرمهای ضدآفتاب یا عوامل محافظت کننده در مقابل آفتاب استفاده شود. صورت و گردن با یک شال گردن و یا کلاه لبهدار پوشانده شود. لباسهای نرم و گشاد بپوشید. لباس های تنگ یا کمربند پوست تحریک شده را بیشتر تحریک میکنند. بانداژ چسبنده مثل باند کمکی روی پوست تحت درمان قرار داده نشود. از گرد نشاسته برای جلوگیری از خارش و گرفتن عرق و رطوبت چین های گردن و حفرههای زیربغل و زیر پستان ها استفاده شود.

درمان واکنشسهای پوستی

ه برای پوسته ریزی خشک، باید از ژل، پماد و ویتامینهای D و A و سایر مواد

غیر محرک محلول در آب استفاده شود. آنالعه دارد.

________________

- خشنفی با خود به نتیت و ۷۹۴

مراقبت های یونسینت در تطی پرتو در صانی خارجی (لامه)

برای پوسته ریزی مرطوب، استعمال کمپرس سرد مرطوب شده با آب و یا نرمال سالین و پمادهای اختصاصی ممکن است تجویز شود. به بیمار آموزش دهید که ناحیه را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دو تا سه مرتیه روزانه در معرض هوا قرار دهد. پوستهریزی مرطوب معمولاً ۲-۱ هفته بعد از اتمام درمان، التیام مییابند. جهت تسکین درد در نواحی تحت درمان ممکن است از یک ضددرد مثل آسپرین، استامینوفن یا ایپو بروفن استفاده شود. پس از بهبودی، پوست ممکن است هنوز تسبت به گرما، سرما یا تور آفتاب حساس باشد. باید صحبت شود که ریزش موها در طی درمان محتمل است؛ به بیمار آموزش دهید از شال گردن یا روسری، کلاه و کلاهگیس استفاده کند. کلاهگیس باید به گونه ای فرم داده شود که شبیه موی واقعی بیمار باشد. ریزش مو معمولا موقتی است، ولی به مقدار اشعه دریافتی، جنس سن و عصرف یا عدم مسصرف داروهای شیمی درمانی بستگی دارد. در مورد علایم و نشانه هایی که باید به پزشک و یا پرستار گزارش شوده توضیح دهید: راش، خارش، درد، لایه لایه شدن پوست و پوست انداختن و خروج آب از پوست (پوست کنده شده و اشکاریزی).

به بیمار توصیه کنید که چند ساعت قبل و بعد از درمان برای پیشگیری از تهوع، غذا نخورد. به بیمار را به مصرف مایعات بیش از ۳ لیتر در روز تشویق کنید.

مراقبتهای پیگیری ه بر اهمیت رعایت برنامه ی زمان بندی شده ی درمانی و معاینات پزشکی و آزمایشگاهی

بر اهمیت ویزیتهای منظم و پیگیر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.

ارجاعانت

• امکان ارجاع بیمار برای مراقبتهای بهداشتی در متزل و سرویس های اجتماعی و تسهیلات پرستاری را فراهم کنید.

• بیمار را در صورت لزوم، به گروههای حمایتی و سایر منابع اجتماعی ارجاع دهید.