Brain Timor تومورهای مغزی
تعریف : ضایعات فضاگیری هستند که سبب ایجاد فشار، تهاجم و یا تخریب بافتهای احاطه کننده مغز و ساختمانهای عصبی میشوند، تومورهای مغزی می تواند در هر سنی اتفاق افتد و میتوانند اولیه، متاستاتیک و یا دارای منشأ پیش رونده باشند. در بالغین بیشترین میزان شیوع بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی است. در کودکان اکثر تومورهای مغزی قبل از ۱ سالگی و یا بین سنین ۲ تا ۱۲ سالگی اتفاق میافتد، تومورها بر اساس خصوصیات بافتشناسی و درجه ی بدخیمی طبقه بندی می شوند. پیش آگهی بستگی به نوع تومور و وضعیت سلامتی بیمار دارد.
علل و عوامل مؤثر
علت تومورهای مغزی ناشناخته است. بعضی از تئوریها شامل عوامل ژنتیک، هورمونی، فاکتورها یا مواد شیمیایی، اشعه، تروما، ویروسها و رژیم غذایی هستند.
علایم و نشانه ها
- یکی از اولین علایم و نشانه ها خاصیت غافلگیرکنندگی آن است. یافته ها براساس نوع تومور، محل و میزان تهاجم انها متفاوت است.
- سردرد: موضعی یا عمومی
- تشنج
- تغییرات شعوری، رفتاری و شخصیتی: عدم آگاهی به زمان و مکان، عدم توانایی در اجرای دستورات، تحریکپذیری، قراموشی، کاهش حافظه، اختلال در قضاوت
- کاهش سطح هوشیاری، گیجی و یا کما
- استفراغ همراه با یا بدون تهوع، اغلب در صبح
- سرگیجه که با تغییر پوزیشن اتفاق میافتد.
- تغییرات بینایی: دوبینی، اختلال میدان بینایی
- کاهش قدرت بینایی کاهش قدرت حرکتی: همی پارزی و همی پلژی
- افازی
- اختلال در راه رفتن: اختلال در حفظ تعادل، عدم هماهتگی در حرکت
- اختلالات شنوایی
- اختلالات حسی: هیپراستزیا، پاراستزی، اگنوزی (عدم توانایی در تشخیص)، اپراکسی (عدم توانایی در به کاربردن اشیاء). آگرافی (عدم توانایی در نوشتن) و آسترگنوسیس
- اختلال عملکرد اعصاب جمجمه ای
عوارض
- ادم مغزی
- افزایش فشار داخل جمجمه
- فشردگی مغز، اعصاب جمجمه ای و عروق مغزی
- آسیبهای عصبی خفیف تا شدید
- تغییرات هورمونی
- هیدروسفالی
- تغییر سطح هوشیاری
- تغییر عملکرد تنفسی
- فتق مغزی
عوارض خطرناک: افزایش فشار داخل مغز (ICP)، سردرد ناگهانی، تهوع، استفراغ، کاهش سطح هوشیاری و کاهش بینایی
تست های تشخیصی
- هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس طبیعی احتمالی و مراقبت های قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
- گرافی جمجمه: نسبت به بیشتر تومورها حساس نیست.
- CT اسکن مغز: برای تعیین محل تومور و تشخیص اندازه ی آن و برای بررسی
از نظر ادم مغز
- آنژیوگرافی مغز: بررسی عروق تومور و عروق اطراف تومور
- MRI برای تعیین اندازه و محل تومور و وضعیت عروقی تومور و ادم مغزی
- بیوپسی مغز [1] : برای بررسی تومور از نظر بافتشناسی و تعیین درجه ی تومور اندازه گیری فشار داخل جمجمه
درمان
• درمان اختصاصی بسته به نوع بافت شناسی تومور، محل و میزان دسترسی به تومور و میزان حساسیت تومور به اشعه انجام می شود.
طبی
- درمان
- رادیوتراپی (پرتودرمانی)
- شیمی درمانی
- داروها
- کورتیکواستروئیدها مثل دگزامتازون (دکادرون): برای کنترل ادم مغزی و کاهش فشار داخل جمجمه
- دیورتیک های اسموتیک: برای کاهش ادم مغزی
- ضدتشنج ها مثل فنی توئین (دیلانتین): برای پیشگیری از تشنج
- H2 بلوکرها مثل سایمتیدین یا رانیتیدین: برای پیشگیری از زخمهای استرسی
- آنتی اسیدها
- مسکن ها: برای تسکین سردرد
- ضد استفراغ ها: برای به حداقل رساندن تهوع و استفراغ
- محدودیت مصرف مایعات: جهت پیشگیری از ادم مغزی
جراحی
- برداشتن تومور از طریق جراحی (مبحث کرانیوتومی یا کرانیکتومی را ببینید.)
- جراحی با استفاده از لیزر
- میکروسرجری
- شنت بطنی - دهلیزی یا بطنی - شکمی برای تخلیه مایع مغزی - نخاعی (CSF)
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند.
- توضیحات لازم را به بیمار در مورد نوع تومور مغزی، علل و عوامل مؤثر در ایجاد آن ارایه دهید.
- آموزش بیمار انفرادی بوده و بستگی به محل، نوع تومور، بدخیمی آن و درمان های پیشنهادی دارد.
علایم هشدار دهنده
هشدار: در صورت تغییر در سطح هوشیاری، بیمار باید سریعاً به یک مرکز اورژانس رسانده شود.
- علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید.
- حملات تشنج
- تغییرات رفتاری و عصبی
- تغییرات تنفسی
- عفونت همراه با تب
- خونریزی
- زخم استرسی: نفخ شکم، درد، استفراغ، مدفوع قیری رنگ
آموزش های ویژده
- با بیمار و خانواده اش در مورد ناتوانی ها و محدودیت هایی جشمی صحبت کنید.
- به بیمار برای دستیابی به وسایل مناسب برای مراقبت از خود، نوتوانی، حرکت کردن، عملکردهای حسی مثل سمعک یا عینک کمک کنید.
- به فرد مراقبت دهنده در شناخت موقعیت و اصلاح مخاطرات در خانه بیمار در صورتی که بیمار عوارض شدید دارد، کمک کنید.
- به بیمار و مراقب او در مورد اقدامات لازم حین تشنج آموزش دهید.
داروها
- هدف، مقدار، زمان و روش مصرف هر یک از داروهای تجویز شده و عوارض، جانبی را که باید به پزشک یا پرستار گزارش شود، توضیح دهید.
- در مورد عوارضر شیمی درمانی و رادیوتراپی به بیمار توضیح دهید. اقداماتی را که بیمار می تواند برای کاهش این عوارض انجام دهد، به او اموزش دهید.
فعالیت
- در مورد محدودیت هایی که در نتیجه تغییر عملکرد عصبی به بیمار تحمیل می شود، توضیح دهید.
رژیم غذایی
- به بیمار توضیح دهید که رژیم باید منظم و براساس تجویز پزشک باشد.
روش های درمانی جایگزین
- در مورد ترکیب این گونه درمان ها با برنامه ی اصلی درمان صحبت کرده و مطمئن شوید که این روشهایی درمانی مضر نبوده یا با داروهای تجویز شده تداخل ندارند.
- یوگا، تکنیک های آرام سازی و بیوفیدبک به کاهش استرس کمک می کنند؛ طب سوزنی جهت کم کردن عوارض جانبی داروها و گیاهان دارویی مثل استرالاگوس و پنجه ی گربه باعث تحریک سیستم ایمنی می شود.
مراقبت از افراد مسن
بیمار مسن و مراقبین او باید بدانند که:
- تغییرات مربوط به سن در متابولیسم، ممکن است منجر به عوارض جانبی بیشتر شیمی درمانی و پرتودرمانی شود.
- سستی مربوط به پیری باعث میشود که فرد مسن تحمل کمتری نسبت به اسهال و استفراغ داشته باشد، بنابراین هرگونه علامتی از گیجی و دهیدراتاسیون باید به پزشک گزارش شود،
- در افراد مسن به علت کاهش سطح تحمل و کاهش قدرت عضلانی، روند بهبودی گند خواهد بود.
مراقبت های روانی – اجتماعی
- بیمار را به بیان ترس ها و نگرانی هایش در مورد پیش آگهی بیماری، تغییر تصویر ذهنی و مرگ تشویق کنید
- با مراقبت دهنده در مورد حفظ استقلال بیمار و اجتناب از حمایت بیش از حد وی صحبتت کنید.
- مراقب بیمار را برای استفاده از منابع جهت کمک به توسعه ی یک برنامه ی مراقبتی در منزل راهنمایی کنید
- بیمار را به ادامه عملکردش (حرفه ای و اجتماعی) تا حد ممکن تشویق کنید تا از محرومیت حسی و انزوای اجتماعی بیمار اجتناب شود.
- بیمار را تشویق کنید تا جهت انجام فعالیت هایش در صورت نیاز کمک بگیرد.
مراقبت های پیگیری
- بر اهمیت ویزیت های منظم و پیگیر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.
ارجاعات
- بیمار را به مراکز کاردرمانی و فیزیوتراپی جهت شروع برنامه نوتوانی ارجاع دهید. در صورت لزوم بیمار را به یک گفتار درمان ارجاع دهید.
- بیمار را برای مشاوره ی تغذیه ارجاع دهید تا تغذیه ی مناسب در طول شیمی درمانی و رادیوتراپی تأمین شود.
- بیمار را به گروه های حمایتی ارجاع دهید.
- به بیمار و فرد مراقب دهنده برای یافتن منابع و تسهیلات پرستاری و سرویس های اجتماعی کمک کنید.
