کلونوسکو پیی / سیگموئیدسکوپی (Colonoscopy / SigmloidosCopy
تعریف : کلونوسکوپی پروسیجری است که از طریق آن رکتوم و انتهای کولون از نظر اختلالات روده ای، خونریزی و یا پولیپ رکتوم (اغلب خوش خیم) مورد بررسی قرار می گیرند. کلونوسکوپی همچنین در افراد با تعسابقه خانوادگی سرطان کولون انجام شده و در بالغین بالای ۵۰ سال جهت تعیین سرطان کولون و رکتوم توصیه می شود.
سیگموئیدسکوپی پروسیجری است که از طریق آن کولون سیگموئید معاینه شده و از ضایعات موجود در سیگموئید، رکتوم و یا کانال آنال نمونه برداری می شود.
اندیکاسیون ها
تغییر در عادات روده ای
خونریزی از رکتوم
پولیپ ها
کولیت اولسراتیو
بیماری کرون
سندرم روده تحریک پذیر
تومورهای خوش خیم
فیستول انورکتال
دیورتیکولورین (وجود دیورتیکول فراوان در روده)
غربالگری از نظر سرطان
کلونوسکویی: سرطان کولون
سیگموئیدسکوپی : سرطان رکتوم
آموزشهای قبل از پروسیجر
توضیحات پزشک را در مورد پروسیجر و دلایل انجام آن مرور کنید. بیمار را به پرسیدن سؤالات و بیان ترس ها و اضطراب هایش تشویق کنید. در مورد ضرورت امضای رضایت نامه توضیح دهید.
پروسیجر را مرور کنید:
کلونوسکوپی : یک وسیله ی بلند و قابل انعطاف با قطری حدود یک دوم اینچ (کلونوسکوپ) از ناحیه رکتوم عبور داده شده و به سمت روده ی بزرگ جهت مشاهده ی کولون به جلو رانده میشود. در صورت ضرورت، نمونه ی کوچکی از باقت جهت بیوپسی برداشته می شود و در صورت تشخیتس پولیپ، معمولا برداشته می شود.
سیگموئید مسکوپی : یک وسیله بلند و قابل انعطاف با قطری حدود یک دوم اینچ (سیگموئیدسکوپ ) از طریق رکتوم، جهت مشاهده آن و روده بزرگ عبور داده می شود.
بیمارانی که به صورت روزانه از داروهای خاصی نظیر انسولین استفاده می کننده باید جهت تنظیم صحیح دوز دارو در روز انجام پروسیجر به مراقبین بهداشتی خود اطلاع دهند
به بیمار آموزش دهید که در صورت مصرف کردن داروهای وارفارین، دی پیریدامول یا تیکلوپیدین هیدروکلراید، پزشک خود را مطلع کنند. توضیع دهید که ممکن است داروهای جایگزین جهت فراهم سازی رقت خون قبل از پرؤسیجتر تجویز شود.
در مورد کلونوسکوپی: به بیمار تأکید کنید تا از مصرف آسپرین، مواد نگهدارنده ی آسپرین یا داروهای ضدالتهاب مثل ایپوبروفن طی یک هفته قبل از انجام پروسیجر جهت جلوگیری از خطر خونریزی خودداری کند،
یک هفته قبل از پروسیجر، به بیمار اموزش دهید که از مصرف مواد حجیم کننده مثل متاموسیل [1] ، سیتروسل [2] یا پردیم[3] یا فرآورده های حاوی آهن بپرهیزد، چرا که مصرف این مواد، مشاهده ی درون روده توسط پزشک را با مشکل مواجه می کند.
به بیمار اموزش دهید که لازم است فردی او را جهت انجام پروسیجر همراهی کند، چرا که او قادر نخواهد بود حداقل برای ۸ ساعت بعد از پروسیجر رانندگی کرده و یا با ماشین آلات کار کند.
• به بیمار توضیح دهید که این پروسیجرها معمولا به صورت سرپایی انجام می شوند.
مرور مراقبت های قبل از پروسیجر
توضیح دهید که مراقبتهای قبل از پروسیجر براساس نوع تشخیص متفاوتند.
به بیمار اطلاع دهید که ۴۸ ساعت قبل از پروسیجر، یک وعده غذایی سبک با رژیم مایعات صاف شده برای بیمار تجویز می شود.
توضیح دهید که بیمار ۸ ساعت قیل از پروسیجره NP0 باشد.
توضیح دهید که آماده سازی روده مثل استفاده از مسهل ها و یا انما ممکن است نیاز باشد:
در کلونوسکوپی : ۲ دوز خوراکی فسفات سلیم شب قبل از پروسیجر داده میشود.
سیگموئیلسکوپی : روز پروسیجر، انما انجام می شود.
در مورد آنچه که در طی پروسیجر رخ میدهد، صحبت کنید.
سیگموئیدسکوپی
بیمار در پوزیشن سجده و یا پوزیشن پهلوی چپ در حالی که باسن راست بالا قرار دارد، قرار میگیرد.
به دلیل عبور بهتر اسکوپ و دید بهتر، ممکن است که هوا به درون روده دمیده شود.
یک مسکن یا ساداتیو سبک ممکن است داده شود. جهت کاهش ترشحات گوارشی اتروپین تجویز می شود.
پروسیجر در حدود ۳۰ دقیقه طول میکشد.
کلونوسکوپی:
بیمار در پوزیشن سجده و یا پوزیشن پهلوی چپ در حالی که باسن راست بالا قرار دارد، قرار میگیرد.
به دلیل عبور بهتر اسکوپ و دید بهتر، ممکن است که هوا به درون روده دمیده شود.
یک داروی بیحس کننده ی سبک ممکن است داده شود، و جهت کاهش ترشحات گوارشی اتروپین تجویز می شود.
پروسیجر تا ۱ ساعت طول میکشد.
مطمئن شوید که امنیت و خلوت بیمار حفظ می شود.
مرور مراقبتهای بعد از پروسیجر
به بیمار توضیح دهید که جهت مشاهده او از نظر علایم و نشانه های عوارض و یا تا زمانی که او کاملاً هوشیار شود، لازم است که از ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت بعد از اتمام پروسیجر در تخت بماند.
به بیمار توضیح دهید که به دلیل ورود هوا به داخل روده ها نفخ ایجاد شده و غیرقابل کنترل است، ولی موقتی بوده و با تحرک بیمار از بین میرود.
عوارض
تحریک وازوواگ (عصبی واگ)
عوارض خطرناک: سوراخ شدگی روده
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
ه آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبین وی بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک و پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال، تماس بگیرند.
هرگونه توضیحی را در مورد پروسیجر و مراقبت های پیگیری خاص آن مرور کنید. به بیمار بگویید که در صورت بیوپسی در حین پروسیجر، خونریزی مختصر از رکتوم ۱-۲ روز بعد از آن رخ میدهد.
به بیمار آموزش دهید که در صورت برداشتن پولیپها و جهت جلوگیری از خطر خونریزی، تا ۲ هفته بعد از پروسیجر از مصرف آسپرین و داروهای ضدالتهاب مثل ایپوبروفن اجتناب کند.
علایم هشدار دهنده
هشدار: به بیمار تأکید کنید که در صورت مشاهده ی مدفوع خونی و افزایش قابل ملاحظه در نفخ شکمی، سریعا به مراکز اورژانس مراجعه کند.
علایم و نشانه هایی که بیمار باید به پرستار یا پزشک گزارش کند را مرور کنید:
درد یا نفخ شکمی
خونریزی از رکتوم بیش از ۱tbsp
تب
رنگ پریدگی و تعریق
فعالیت
به بیمار توضیح دهید که در روز انجام پروسیجر از فعالیت های شدید خودداری کند، اما بعد از آن برحسب تحمل می تواند فعالیت ها را از سر بگیرد.
رژیم غذایی
به بیمار بگویید که می تواند در منزل رژیم غذایی عادی را از سر بگیرد.
مراقبت های پیگیری
بر اهمیت پیگیری منظم تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.
به توضیح دهید که جهت مرور نتیجه بیوپسی با پزشک، ویزیت های پیگیری اهمیت دارند.
