سرطان کولون و رکتوم سیر دلات کولوی کانال (Colorectal Cancer (Colon C3ncer)
تعریف: سرطان کولون و رکتوم بیشتر در افراد مسن اتفاق میافتد. پیش آگهی در جوانان بسیار ضعیف است. ۹۵ ٪ از تومورها با پیشرفت پولیپهای خوشخیم آدنوماتوس در روده بزرگ و رکتوم شروع می شود. بیشتر تومورهای کولون و رکتوم آدنوکار سینوم ها هستند. سایر تومورها، تومورهای گارسینوئید لیومیوسارکوما و لنفوما هستند.
عوامل خطرزا
سن بالای ۴۰ سال
رژیم غذایی مملو از چربیها و عاری از کربوهیدراتها
سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
سابقه قبلی آدنوکار سینوما یا سرطان (سابقه خانوادگی از سرطان پستان، سرطان رحم و پروستات)
کولیت اولسراتیو یا بیماری التهابی روده
سابقه خانوادگی پولیپ های روده ای
قرار گرفتن در معرض آزبستوز
افراد با سطع اقتصادی اجتماعی بالا و جمعیت شهری
علایم و نشانه ها
خونریزی از رکتوم
تغییرات ناگهانی در الگوی دفع (یبوست و یا اسهال)
افزایش نفخ شکم
کرامپ
آنمی بدون علت واضح و مشخص
تغییر عادات رودهای به علت ضایعات سمت چپ کولون، کاهش حجم مدفوع، اضطرار در دفع مدفوع، درد مبهم در شکم، هموروئید
کمبود آهن به علت نامعلوم، آنمی و خونریزی دستگاه گوارش به علت ضایعات سمت راست کولون
انسداد به علت رشد تومور کولون سیگموئید خونریزی زیاد از رکتوم و دلپیچه با احساس تخلیه ی ناکامل که به علت تومورهای رکتوم است.
عوارض
عفونت
فلج ایلئوس
نشت و تراوش از محل اناستوموز
امکان تشکیل فیستول
عوارض خطرناک: انسداد روده
تستهای تشخیصی
هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس طبیعی احتمالی و مراقبتهای قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
هماتوکریت: بررسی از دست دادن خون
تست خون مخفی در مدفوع: تعیین از دست دادن خون
معاینه انگشتی رکتوم: تشخیص وجود ضایعات
مشاهده کولون (باریم انما، کولونوسکوپی، سیگموئیدسکوپی): تشخیص اندازه، شکل و محل ضایعات
بیوپسی: تشخیص سلولهای بدخیم
آنتی ژن کارسی نوامبر یونیک (CEA): شاخص غیراختصاصی تومور و افزایش آن همراه با وجود تومور کولورکتال
درمان
طبی
درمان
رادیوتراپی
رادیوتراپی در حین عمل جراحی
ذرات کاشتنی رادیواکتیو
پرتوهای خارجی برای تومورهای رکتوم غیرقابل عمل که باعث انسداد شده اند.
پرتودرمانی ترانس آنال
درمان های تکمیلی بعد از جراحی با مواد حساس به تابش اشعه: برای برداشتن تومور دیواره روده یا بررسی غده لنفاوی از نظر وجود تومور
لیزر اندوسکوپیک: برای تومورهای انسدادی رکتوم که غیرقابل جراحی هستند.
شیمی تراپی
داروهای کمک کننده از دسته ی ۵ - فلوئورواوراسیل (fu-5) با لوکوورین
استفاده از مواد حساس به تابش اشعه همراه با ۵ - فلوئورواوراسیل (fu-5) و مترونیدازول
کامپتوتسین ها [1] و سایر مواد حاوی پلاتین مثل اکسالی پلاتین
آنتی بادی های مونوکلونال مثل ایربیتوکس [2] وفاکتورهای رشد اندوتلیال عروقی مثل آواستین [3]
جراحی
برداشتن موضعی تومورهای رکتوم که به خوبی مشخص شده است.
برداشتن ضایعات اولیه کولون با مزانتر (حاوی غدد لنفاوی که تومور به آنها گسترش یافته است) و آناستوموز انتها به انتها
برداشتن یکجای کولون، روده کوچک، مثانه، رحم، تخمدان
جراحی بای پس تومورهای انسدادی غیرقابل جراحی و قرار دادن استومای دفعی دایمی
آموزش های قبل از پروسیجر برای جراحی
توضیحات پزشک در مورد پروسیجر و دلایل انجام آن را مرور کرده و بیمار را به پرسیدن سؤالات و بیان ترس و اضطرابش تشویق کنید.
به آموزشی مراقبت های عمومی قبل و بعد از پروسیجر در مبحث جراحی شکم رجوع شود.
برنامه آماده سازی روده را مرور کنید: رژیم مایعات برای ۲ تا ۳ روز قبل از جراحی و استفاده از ملین ها و انماها و آنتی بیوتیک ها برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن روده لازم است.
در صورتی که احتمال گذاشتن استوما وجود دارد، ترتیبی دهید تا بیمار قبل از عمل جراحی با فرد متخصص در ایجاد انتروستومی [4] ملاقات داشته باشد و محل استوما نشانه گذاری شود.
محل استوما نباید در چین های پوستی قرار گیرد و باید در جایی باشد که بیمار ببیند و به راحتی دسترسی داشته باشد.
حمایت های روحی از بیمار به عمل اورید و بیمار را به پرسیدن سؤال و بحث برای اصلاح هرگونه تصورات غلط و کاهش ترس و اضطراب ناشی از تغییر در تصویر دهنی و سبک زندگی تشویق کنید.
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند. برای کمک به آموزش بیمار از وسایل کمکی بصری استفاده کنید.
سیر بیماری و انواع پروسیجرهای جراحی انجام شده یا برنامه ریزی شده را مرور کنید. در مورد مراقیت های پیگیری توضیح دهید.
علایم هشدار دهنده
هشدار: مطمئن شوید که بیمار میداند که در صورت بروز دردهای شکمی یا تهوع و استفراغ باید به پزشک یا پرستار مراجعه کند.
علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید.
عفونت: خروج ترشحات چرکی، درد، گرمی محل برش جراحی در لمس، تب، قرمزی
فلج ایلئوس: ناتوانی در دفع، نفخ و درد شکم، تهوع و استفراغ
نشست از محل آناستوموز: افزایش خروج ترشحات از اطراف محل جراحی
بیرون زدگی یا به داخل کشیده شدن استوما
خونریزی از رکتوم
انسداد روده
اموزش های ویژه
چگونگی مراقبت از پالسمان جراحی را مرور کرده و به بیمار توضیح دهید که محل برش جراحی را به چه نحو و از نظر چه علایمی مورد بررسی قرار دهد.
نحوه مراقبت از استومی را در بیمارانی که کولوستومی دارنده توضیح دهید،
پروسیجرهای پیشگیری را مرور کرده تا از عود مجدد ان اجتناب شود.
بیمار برای حفظ حرکات رودهای منظم باید از غذاهای پرفیبر و کم چربی استفاده کند، روزانه بیش از ۸ لیوان مایعات بنوشد، مگر در مواردی که منع مصرف دارد. از ایجاد یبوست جلوگیری کرده و با پزشک یا پرستار جهت استفاده از ملین ها یا انما مشورت کند.
مدفوع مشاهده شده و هرگونه علایم خونریزی گزارش شود.
چگونگی انجام تست خون مخفی در مدفوع را به بیمار نشان دهید.
درمان جایگزین
• از آنجایی که برخی از درمان ها ممکن است که مضر بوده یا با درمان دارویی تجویز
شده یا شیوه ی جراحی تداخل داشته باشند، بنابراین باید در مورد درمان های جایگزین یا مکمل با پزشک یا پرستار صحبت شود.
یوگا، بیوفیدبک و تفکر عمیق، به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند.
گیاهان دارویی: استرالاگوس و پنجه ی گربه سیستم ایمنی را تحریک می کنند،
طب سوزنی: جهت کاهش علایم مخصوصا تهوع، استفراغ و کاهش علایم در موارد کانسر پیشرفته کولورکتال
مراقبت از افراد مسن
فرد مسن و مراقبین او باید بدانند که:
برداشتن سرطان از طریق جراحی و آناستوموز دوباره، یک پروسیجر مطمئن در افراد مسن است.
ممکن است تغییرات سن مربوط به متابولیسم منجر به عوارض جانبی بیشتر به دنبال مصرف داروها و رادیوتراپی شود.
به دنبال مصرف نارکوتیکها و آرام بخش هایی که جهت کاهش درد در افراد مسن تجویز می شود، آنها مستعد دلیریوم حاد می باشند.
درمان سایر بیماریهای مزمنی که از فبل در افراد مسن وجود دارد، باید ادامه یابد،
به خانواده و مراقبین بیمار توضیح دهید که در افراد مسن، به دلیل کمبود تحمل و کاهش قدرت عضلانی، روند بهبودی کند خواهد بود.
مرافبت روانی - احجتماعی
بیمار و خانواده ی او را تشویق کنید تا در مورد احساسات، ترس ها و نگرانی های مربوط به تغییر در تصویر ذهنی از خود، پیش آگهی و مرگ صحبت کنند.
لازم است که در طی مراقبت، استقلال بیمار حفظ شده و از حمایت بیش از حد وی خودداری شود.
به مراقبین بیمار کمک کنید تا از منابع لازم جهت ارتقای برنامه ی مراقبتی در منزل استفاده کند.
بیمار را تشویق کنید تا نقش های اجتماعی و حرفهای خود را تا حد امکان ادامه دهد.
مراقبت های پیگیری
ه بر اهمیت ویزیت های منظم پیگیری تأکید کنید. از آنجایی که احتمال عود بسیار زیاد است، در مورد اهمیت آزمایشات و معاینات سالیانه (معاینه رکتوم، آزمایش خون مخفی در مدفوع و سیگموئیدوسکوپی) برطبق دستور، بحث کنید، مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد.
[4] . Enterostomal therapist
