آنوریسم آئورت Anlcury sm, Aortic (Abdominal Thoracic)
تعریف : ضعیف شدن دیواره آئورت ناشی از فقدان الاستین و کلاژن است که منجر به گشاد شدن (حدود ۴cm) آئورت شده و می تواند در ابتدای آن (بالارونده) و یا بعد از انحناء و خم شدن آن به سوی شکم (پایین رونده) باشد. آنوریسم آئورت براساس محل درگیری به انواع سینه ای و شکمی تقسیم بندی می شود.
مهمترین عارضه ی آن پارگی است. در آنوریسم پاره شده، خون فضاهایی را بین لایه های رگ ایجاد می کند و باعث از هم گیسختگی آنها می شود. آنوریسم می تواند تمام محیط رگ یا فقط قسمتی از دیواره شریانی را در بر گیرد. حوضچه های خونی که داخل کیسه ها ایجاد می شود، موجب لخته خون می شود. خطر پارگی در ارتباط با قطر درگیری است. در زمانی که حداکثر قطر آئورت درگیر (سینه ای بیش از ۶cm و شکمی بیش از) ۵cm) است، مداخله جراحی توصیه می شود. بیمار می تواند دارای علامت یا فاقد آن باشد. علایم در نتیجه فشار به ساختمانهای مجاور رگ یا پارگی اینتیمای رگ ایجاد می شود.
علل و عوامل خطرزا
- آترواسکلروزیس (آئورت بالارونده)
- عفونت (قوس آئورت و آئورت پایین رونده)
- تنگی آئورت
- تروما (آئورت پایین رونده)
- سفلیس (آئورت بالارونده)
- هایپرتانسیون (پرفشاری خون) (در آنوریسم پاره شده)
- سندرم مارفان
- مردان در سنین بین ۵۰ تا ۷۰ سال
- آمریکایی های آفریقایی
علایم و نشانه ها
- سینه ای
- درد: به صورت ناگهانی در جلوی قفسه سینه شروع شده و به گردن، شانه ها و قسمت پایین پشت منتشر می شود.
- ویزینگ، خرخر تنفسی (استریدور)
- خشونت صدا
- شکمی
- درد: به صورت ناگهانی در وسط شکم (اپیگاستر)، یک چهارم فوقانی چپ شکم، یا کمردرد و یا درد پهلو
- کرختی (پارستزی یا گزگز اندام ها)
- درد عصبی (نورآلژی)
- سنکوپ
- رنگ پریدگی
- تعریق
- تنفس کوتاه
- افزایش نبض
- ضعف پاها (درگیری دریچه آئورت، آنوریسم صعودی)
عوارض
عوارض خطرناک: پارگی رگ، ازهمگسیختگی
تست های تشخیصی
- در مورد پروسیجرهایی که تشخیص را قطعی میسازد، توضیح دهید. هر یک از پروسیجرها، هدف، احساس های طبیعی احتمالی و مراقبتهای قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
- توموگرافی کامپیوتری (CT): به منظور تعیین و تأیید کردن محل آنوریسم و یا تشخیص میزان از هم گسیختگی اینتیما و بررسی پیشرفت آن
- MRI برای این که تشخیص قطعی شود.
- اکوکاردیوگرام از طریق مری: برای تعیین آنوریسم در پشت آئورت
- آئورتوگرافی: شکل و محل آنوریسم را نشان میدهد و اینکه آیا دیواره های شریان از هم جدا شدهاند یا نه؟ (آنوریسم جدا شده)
- الکتروکاردیوگرام: برای تمایز بین درد آنوریسم سینه ای از انفارکتوس میوکارد استفاده میشود.
- اکوکاردیوگرام: برای کمک به تشخیص آنوریسم پاره شده (جداشدگی دیواره های شریان)
- تعیین سطح هموگلوبین: برای بررسی از نظر از دست دادن خون و همچنین تست های عملکرد کلیوی
درمان
درمان طبی
- داروها
- داروهای ضد فشار خون مثل بتابلو کرها، برای تحت کنترل نگه داشتن فشار خون و کاهش فشار بیش از اندازه به رگ ها (شامل محلی که ترمیم شده) استفاده می شود.
جراحی
- رزکسیون آنوریسم و برقراری مجدد جریان خون طبیعی با استفاده از جایگزینی گرافت های داکرون یا تفلون. اگر دریچه آئورت گرفتار شده و یا کارآیی کافی ندارد، تعویض دریچه ضرورت دارد (به تعویض و ترمیم دریچه رجوع شود).
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش های کتبی و شفاهی به مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک و یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند.
- اندیکاسیون ها و علل ایجاد آنوریسم را مرور کنید.
- هر عاملی که به پیشگیری از آنوریسم در آینده کمک خواهد کرد را توضیح دهید، مثل کنترل کردن فشار خون و آهسته کردن روند آترواسکلروز.
علایم هشدار دهنده
هشدار: بر اهمیت مراجعه فوری جهت مراقبت های اورژانسی هنگامی که علایم اتفاق افتاد، تأکید کنید: شامل بروز ناگهانی درد شدید، رنگ پریدگی، تعریق فراوان و یا کاهش سطح هوشیاری
- به بیماران فشار خونی، جهت اندازه گیری و ثبت فشار خون آموزش دهید. فراهم کردن پارامترهای فشار خون، شامل اطلاعات راجع به محل تهیه وسایل و تجهیزات مورد نیاز نیز الزامی است.
- پس از جراحی: به بیمار در مورد مراقبت از انسزیون جراحی باید آموزش داده شود. علایم عفونت زخم و تشکیل ترومبوز در گرافت را یادآوری کنید.
داروها
- هدف، مقدار، زمان و روش مصرف هر یک از داروهای تجویز شده و عوارض جانبی و تداخلات دارویی را که باید به پزشک یا پرستار گزارش شود، توضیح دهید.
فعالیت
- توصیه های لازم را جهت دوره های متناوب تمرین و استراحت و پرهیز از تمرینات شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین، به بیمار ارایه دهید.
- بیمار را تشویق کنید تا با توجه به شغل، تفریحات و فعالیتها، در مورد تواناییها و محدودیت هایش صحبت کند.
- به بیمار تذکر دهید که از فعالیتهای شدید ناگهانی همراه با استرس خودداری کند. به تأکید به این که بیمار نباید برف پارو کند یا لاستیک ماشین را عوض کند یا ماشین را هل دهد.
رژیم غذایی
- به بیمار برای دنبال کردن یک رژیم کم نمک، کم چربی و کم کلسترول توصیه کنید.
- به بیمار برای محدود کردن مصرف الکل به علت اثرات الکل بر فشار خون آموزش دهید.
مراقبت از افراد مسن
- بیمار و خانواده او باید بدانند که آنوریسم شکمی در میان افراد مسن شایع بوده و افزایش فشار خون از ریسک فاکتورهای مهم آن است.
- به بیمار توضیح دهید که تصمیم گیری جهت عمل، بستگی به اندازه ی آنوریسم و بیماریهای قلبی - عروقی مربوط به آن دارد.
مراقبت های پیگیری و ارجاعات
- بر اهمیت ویزیتهای منظم و مستمر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفنهای ضروری مراکز اورژانس و مراکز بهداشتی را دارد.
- بیمار توضیح دهید که در صورت لزوم، جراحی را به تأخیر نیندازند.
- بر اهمیت نکشیدن سیگار و یا استفاده از محصولات تنباکو تأکید کنید، زیرا نیکوتین اثرات منفی روی عروق خونی و فشار خون دارد.
