سرطان سرو یکس cervical Cancer
تعریف:سرطان دهانه ی رحم است. دومین سرطان شایع در بین زنان است. میزان شیوع آن در بین زنان با وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین بیشتر است. سرطان های سرویکس به دو دسته های پیش تهاجمی و تهاجمی طبقه بندگی می شوند. سرطان های پیش تهاجمی محدود به سرویکس هستند و در ۷۵ تا ۹۰ درصد موارد قابل درمان هستند. سرطانهای تهاجمی، سرویکس و سایر ساختمان های لگن را درگیر می کنند. میزان شیوع سرطان سرویکس تهاجمی کاهش یافته است، ولی تغییرات پیش بدخیمی که سبب به وجود آمدن کار سینومای در جا شده، به ویژه در بین زنان جوان رو به افزایش هستند. سرطانهای سرویکس بیشتر از نوع اسکو اموس سل می باشند، و بعضی نیز از نوع آدنوکارسینوماها هستند، که در بین خانمهای جوان شایع تر بوده و میزان شیوع آنها رو به افزایش است.
عبارت نئوپلازی اپیتلیال سرویکس در توصیف تغییرات بدخیم در اسکوآموکلو منار [1] مورد استفاده قرار می گیرد که پیشرفتش موجمب درگیری تمامی ضخامت است. سرطان سرویکس به طور مستقیم از طریق خون و لنف گسترش پیدا می کند، ۷۵٪ موارد عود موضعی است. ۲۵٪ متاستاز دوردست به کبد، استخوان، مدیاستن و غدد سوپراکلاویکولار است.
عوامل خطرزا
- مقاربت جنسی در سنین پایین به خصوص بین ۱۷-۱۵ سال
- داشتن چندین شریک جنسی
- بیماری های منتقله از طریق جنسی (ویروس پاپیلومای انسانی و ویروس هرپس سیمپلکس)
- حاملگی در سنین نوجوانی
- سابقه ی سیگار کشیدن
- مصرف طولانی مدت هورمون هایی مثل پروژسترون
- زنانی که در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) قرار دارند.
- زنان آلوده به HIV ریسک بالایی برای پیشرفت ضایعات اسکوآمونسی سرویکس دارند.
علایم و نشاته ها
- خونریزی غیرطبیعی از واژن: بدون درد، رقیق و خونی رنگ، خروج ترشحات از واژن که به سمت لکه بینی و خونریزی کاملا مشخص پیشرفت می کند.
- قاعدگی طولانی مدت و دوره های خونریزی متناوب
- وجود خون بعد از مقاربت جنسی
- آنمی به علت از دانست دادن مزمن خون
- در بیماری پیشرفته ترشحات تیره رنگ و بدبو شدهای واژن درد در کمر، ساق پاها و کشاله ی ران، ادم پاها دفع مشکل اضطراز در دفع ادرار، هماچوری، خونریزی از رکتوم
تست های تشخیصی
- هر یکی از پروسیجرها، هدف به احساس طبیعی احتمالی و نیز مراقبت های قبل و بعد از پروسیجر را شرح دهید.
- معاینات سرویکس و بیوپسی از راه کولپوسکویی: برای یافتن توده یا سلول های بدخیم یا هر دوی آنها
- توموگرافی کامپیوتری شکم: برای بررسی درگیری غدد لنفاوی رتروپریتونئال
- MRI: برای ارزیابی و برآورد حجم تومور
- لنف آنژیوگرافی: یرای تشخیص درگیری سیستم لنفاوی، هرچند که این روش به دلیل میزان بالای متفی کاذب مورد توافق نیست.
- عکسبرداری قفسه ی سینه، پرتونگاری از سیستم ادراری در هنگام دفع [2]
- کورتاژ اندوسرویکس، سیستوسکوپی و پروکتوسیگموئید تعسکوپی برای تشخیص تهاجم تومور
درمان
طبی
• درمان
- کرایوتراپی (منجمد کردن ضایعات بدخیم با کوتر) یا برداشتن با لیزر
- عوارض زودرس: خونریزی، سوراخ شدن رحم
- عوارض تاخیریه: تنگی سرویکس، ناباروری، نارسایی سرویکس، افزایش شیوع زایمان زودرس
- رادیو تراپی: پرتوهای خارجی - داخل حفره ای
- شیمی تراپی
- سیس پلاتین
- کاربو پلاتین
- سیکلوفسفامید
- ملفالان
- ۵- فلوئواوراسیل
- وین کریستین
- متوتروکسات
- هیدروکسی اور ۵
جراحی
- مخروط برداری از سرویکس: برای درمان کارسینومای درجا برای خانمهای در سن باروری
- برداشتن رحم به صورت هیسترکتومی رادیکال واژینال و شکمی و برداشتن غلد لنفاوی لگن
- عوارض: فیستول مجرای ادراری، اختلال عملکرد مثانه، امبولی ریه، عفونت لگن، انسداد روده، فیستول های رکتو واژینال و خونریزی
- خارج کردن محتویات لگن خارج کردن غدد لنفاوی مثانه، پیشابراه، رحم، سرویکس، واژن، رکتوم و بافته های اطراف انها بیمار یک استومی دافعی دایمی و همچنین انحراف مسیر ادراری خواهد داشت.
- عوارض: ادم و یا امیولی ریه، CVA، خونریزی، آنفارکتوس میو گارده سپسیس، انسداد روده کوچک
آموزش قبل از پروسیجر
- توضیحات پزشک در مورد پروسیجر، دلایل انجام آن و مراقبتهای خاص قبل و بعد از پروپیجر را مرور کرده و بیمار را به پرسیدن سؤالات و بیان تر مس و اضطرابش (مخصوصا در مورد تغییر در تصویر ذهنی از خود، قدرت باروری و عملکرد جنسی) تشویق کنید.
مروری بر مراقبتهای قبل از پروسیجر
- در مورد رادیوتراپی توضیح دهید که موجب قطع قاعدگی می شود.
- در مورد مخروط برداری سرویکس، به بیمار بگویید که انتظار لکه بینی و خونریزی به مدت یک هفته بعد از پروسیجر را داشته باشد و توضیح دهید که کرامپ ممکن اتفاق افتد،
- در مورد هیسترکتومی و خارج کردن محتویات لگنی، آموزش های عمومی قبل از پروسیجر برای جراحی شکم را نگاه کنید.
- در مورد عمل خارج کردن محتویات لگنی، بیمار را تشویق کنید تا با فردی که تحت عمل جراحی مشابه شامل بازسازی واژن قرار گرفته و برای او اقدامات توانبخشی نیز صورت گرفته است، ملاقات کند. پیشنهاد کنید که بیمار به یک مشاور مسائل جنسی مراجعه نماید.
- مروری بر مراقبت های بعد از پروسیجر
- بیمار را به چرخیدن، سرفه و تنفس عمیق در فواصل منظم تشویق کنید.
- بیمار را جهت داشتن یک پانسمان بزرگ و حجیم در محل و همچنین کاتترهای ادراری، کولوستومی و یا ایلئوستومی که بسته به نوع پروسیجر جراحی برای بیمار گذاشته می شود، آماده نمایید،
- توضیح دهید که پانسمانها باید مرتبا بررسی شود و در صورت نیاز تعویض شود،
- بیمار را جهت راه رفتن هرچه سریع تر بعد از عمل تشویق کنید.
مراقبت در منزل
اطلاعات عمومی
- آموزش های کتبی و شفاهی به بیمار و مراقبت دهنده بدهید و برای آنها نام و شماره تلفن پزشک یا پرستار را فراهم کنید تا در صورت بروز هرگونه سؤال تماس بگیرند.
- توضیحات در مورد نوع سرطان و پروسیجرهای درمانی و جراحی قابل انجام را مرور کنید (به مبحث رادیوتراپی و شیمی تراپی نگاه کنید).
- در مورد بیمارانی که تحت عمل جراحی شکمی قرار گرفتهاند، مبحث «جراحی شکم» را مطالعه نمایید.
بیماری که تحت عمل جراحتی قرار گرفته است.
علایم هشدار دهنده
- علایم و شکایاتی را که باید به پزشک و پرستار گزارش شود، مرور کنید.
- عفونت: ادم، قرمزی، خروج ترشحات، درد و گرمی محل برش جراحی، تب
فعالیت
- به بیمار توضیح دهید که از مقاربت جنسی یا دوش واژینال برای ۲ تا ۶ هفته بعد از جراحی اجتناب کند که این زمان توسط پزشک تعیین می شود،
- بر اهمیت پیاده روی در فواصل زمانی منظم و پرهیز از نشستن به مدت طولانی تأکید کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیتهای شدید برای ۸-۶ هفته بعد از جراحی پرهیز شود.
بیماری که تحت کرایوسرجری یا لیزر تراپی قرار گرفته است.
آموزش های ویژه
- توضیح دهید که ترشحات پرینه در ابتدا آبکی و شفاف است، ولی بعداً به سمتترشحات بدبو و محتوی سلول های مرده پیشرفت می کند. در صورتی که ترشحات بیش از ۸ هفته طول بکشد، باید گزارش شود.
- مرور مراقبت های بهداشتی و مراقبت های پرینه: به بیمار توصیه کنید که دوش گرفتن و حمام اسفنجی اشکالی ندارد، ولی از خمام در لگن و نیز حمام در وان باید اجتناب شود.
- در مورد اهمیت انجام پاپ اسمیر و معاینات لگنی، به دلیل احتمال بالای عود توضیح دهید
بیماری که تحت عمل خروج مختویات لگنی قرار گرفته اسست.
آموزش های ویژه
- به بیمار کمک کنید تا مهارتهای صحتیج و کافی را در زمینه مراقبت از استومی به دست آورد. ارایه راهنمایی برای مراقبت از ناحیه پرینه: توضیح دهید که خروج ترشحات ممکن است برای چندین ماه ادامه یابد و بیمار باید در لگن بنشیند. پروسیجر شستشویی زخم و استعمال یدهای بهداشتی را نشان دهید. به به بیمار بگویید که از نشستن به مدت طولانی اجتناب کند.
درمان جایگزین
بیمار را تشویق کنید تا در مورد درمان های جایگزین یا تلفیق مکمل های درمان با پزشک یا پرستار صحبت کنده زیرا بعضی از انواع درمان ها ممکن است مضر باشد و یا با داروهای تجویز شده تداخل داشته باشد. توضیح دهید که یوگا و تمرینات تمرکز خواسر، به کاهش استرس و اضطراب بیمار کمک میکند. طب سوزنی ممکن است برای اداره و بهبود علایم وابسته به سرطان به ویژه تهوع، استفراغ و خستگی مفید باشد.
مراقبت های روانی - اجتماعی بیمار را تشویق کنید که به بیان احساسات و نگرانی های خود در رابطه با بیماری، ناتوانی بالقوه و پیش آگهی آن بپردازد.
بیمار را به پرسیدن سؤالاتش تشویق کرده و اطلاعات لازم را برای او فراهم کنید. بیمار را تشویق کنید تا احساسات خود را در مورد تصویر ذهنی و فعالیت جنسی بیان
کند. به بیمار و خانوادهاش را جهت حمایت و مشاوره ارجاع دهید.
مراقبت های تکمیلی
بر اهمیت ویزیتهای منظم و پیگیر تأکید کنید و مطمئن شوید که بیمار نام و شماره تلفن های ضروری را دارد. به بیمار در به دست آوردن خدمات مورد نیاز از طریق گروههای حمایتی و مشاوره ی جنسی و باروری کمک کنید.
[2] . Excretury urography
